Cushing sendromu, son zamanlarda adını çok duyduğumuz bir sağlık sorunu. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya bu hastalık hakkında önemli bilgiler verdi. Cushing sendromu nedir? Cushing sendromunun belirtileri neler?
Cushing sendromu, çok yemek yememeye rağmen vücutta kilo artışı yaşanmasıdır. Gövde şişmanlarken kollar ve bacakların incelmesi, kollarda ve bacaklarda oluşan mor renkteki izler Cushing sendromunun en temel belirtileri arasında yer alıyor. Her sağlıklı vücutta bulunan kortizon hormonunun; olması gerekenden fazla, kontrol dışı yükselmesi sonucu gelişen bu sendromun erken tanı ve tedavisi önem taşıyor.
Cushing Sendromu Belirtileri
Cushing sendromu, hemen hemen her organ ve dokuyu etkiler. Belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Yüzde belirgin bir şişlik
- Yanaklarda kırmızılık
- Özellikle vücutta, gövde kısmında şişmanlık
- Kol ve bacaklarda incelik
- Karında, kol ve bacaklarda kırmızı-morumsu (erguvan rengi) çatlaklar
- Oturma, kalkma, merdiven çıkma ve uzun yol yürümede zorlanma, üst bacakta ağrı
- Kollarda ağrı
- Kadınlarda adet düzensizliği
- Yüksek tansiyon
- Kemik erimesi
- Kan şekeri düzensizliği
Cushing Sendromu Neden Olur?
Böbrek üstü bezi tarafından salgılanan kortizon hormonu, vücudun strese karşı kullandığı en önemli güç olarak kabul edilir. Ayrıca vücudun yağ ve karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesine yardımcı olur. Karbonhidratların ve yağların, özellikle açlık durumlarında kana karışmasını sağlayıp, şekere dönüşerek vücudun enerji ihtiyacını sağlar. Eğer kortizon üretimi normal ihtiyacın üzerinde olursa bu hormonu ilgilendiren Cushing sendromu gelişebilir.
Bazı hastalıklarda kullanılan kortizon ilaçları da Cushing sendromuna neden olabilir. Örneğin anevrizmalarda beyin ödemine karşı, birçok kanser tedavisinde kemoterapi protolllerinde; yaraların iyileşmesinde bağışıklığın baskılanması isteniyorsa, astım gibi hastalıkların tedavilerinde kortizon ilaçları kullanılabilir. Tedavi amaçlı kullanılan kortizon ilaçlarının Cushing sendromuna neden olması için uzun süre ve genellikle yüksek dozda alınması gerektiği unutulmamalıdır.
Bazı Kanser Hücreleri de Hormon Salgılayabilir
Bu hastalık sıklıkla beyindeki hipofiz bezinin ACTH hormonunu fazla salgılanması sonucu gelişir. Akciğer, mide, bağırsak sistemi gibi yerleri tutan bazı kanser hücreleri aslında salgılamaması gereken hormonları salgılayabilir. Bunlar beklenmeyen hormon ve molekülleri salgılayan tümör hücreleri olabilir. ACTH yani böbrek üstü bezine kortizon salgılatan esas hormon böyle bir odaktan kolayca salgılanabilir.
