TRT 1‘in heyecanla devam eden Vuslat dizisinde bu hafta Satranc-ı Urefa‘da çıkan Acizlik ne anlama gelmektedir?
Vuslat dizisinin de oynanan oyun Satranc-ı Urefa, Büyük Tasavvuf Alimi Muhyiddin İbn-i Arabi tarafından tasavvuf yolunu öğrencilerine öğretmek üzere geliştirilmiş bir oyundur. Halk arasında ‘Yılanlı Dama’ olarak bilinir. ‘Urefa’ arifler demektir. Arif ise bilen demektir. Bilenlerin satrancı…
Satrancı Urefa Risalesindeki şu satırlar önemlidir: “Visâl’e giden o çileli hayat yolu ve nefsin insanı kemâlnoktalarından zillete kadar alaşağı eden tuzakları hakkında keyfiyetli bilgiye ulaşmak gayesiyle, gönül ehli bir zatınrahle-i tedrisinden geçmek iyi olabilirmiş. Ariflerin hikmet nazarıyla baktıkları 100 hamlelik bu satrancın kareleriiçinde sıralanan kelimelerin önce kamuslardaki anlamına bakmak, bununla da kalmayıp gönül aynasından bakarak bu kelimelerin ne ifade ettiğini bilmek gerekiyormuş. En başa büyük harflerle Visâl’i yazdıktan sonra şu kelimeleri de peş peşe Kaza’dan Zillet’e kadar sıralayıp öğrenmek işin adabı, oyunun kuralı sayılırmış. (Muhyiddin İbn-i Arabi)
Arapça kökenli bir kelimedir. Kelime anlamı olarak Acizlik
Bir işi yapmaya gücü yetmeme durumu, güçsüzlük, beceriksizlik. Anlamlarına gelmektedir.
Acizlik… Kişinin kendisine bile faydası olmamasıdır. Aciz olmak için alev alev yansa da o an hiçbir şey yapamayacağını bilmektir. İnsanının bulunduğu halden kurtulamaması acizliğini itiraf etmesidir. Biz insanız her daim aciziz. Aciz olmak gücünün olmaması değildir, gücünü kullanamadığın an koruyamadıkların karşısında elinin ayağının kırılması için alev alev yansada o an hiç bir şey yapamayacağını bilmektir. Ölüm insan oğlunun en büyük acziyetidir. Kendine kalbine söz geçirememektir. Neyin doğru olduğunu bilsen de doğruyu söylediğinde bile çektiğin acıdır. Dilinle kalbin aynı şeyi söyleyememesidir. Seni saran boşluğun farkında olmayacak kadar gözünü dünya sevgisinin karartması ve onu göremeyecek kadar zayıf olmaktır. Kendini hayatını kontrol edememektir. Bunları başaramadan başkalarını kontrol edemeyeceğini bilmemendir daha da kötüsü bilmediğini bilmemektir. Kalbini en zayıf yerine sıkışıp kalmak çıkış kapısının ne tarafta olduğunu göremeyecek kadar bulamayacak kadar öfkene körleşmektir.
Vuslat dizisinde İbn Arabi’nin Alimler Satranç’ı isimli oyunu konu alınacak. Vuslat dizisinde ailesinin geçimi için savaş veren Feride isimli bir genç ile dev bir holdingin patronu olan Aziz’in engellerle sınanan aşkını ve geçmişlerindeki büyük sırrı ekrana taşıyacak.