Pırasa {Allium porrum), Akdeniz bölgesinde tabii olarak yetişen çok yıllık bir bitkidir. Soğanı çok uzun ve gömlekli olur. Pırasa yazın ürün alınmak için ilkbaharda veya güzün ve kışın ürün alınmak için yazın ekilir.
Familyası: Zambakgiller (Liliaceae).
Türkiye’de yetiştiği yerler: Daha çok Batı Anadolu’da ekimi yapılan bir kültür bitkisidir.
Pırasa en yaygın sebzelerden biridir. Pırasanın sidik söktürücü niteliği vardır; ayrıca pırasa şurubu göğüs yumuşatıcı bir ilaçtır, öksürüğe iyi gelir. Türkiye’de başlıca iki çeşit pırasa yetiştirilir: 1. kamış pırasası en iyisidir; yenilen sap kısmı (beyaz) 40-50 sm kadardır. Lezzetli ve verimlidir. En çok İstanbul, Bursa, İzmir ve Ankara’da yetiştirilir; 2. kara pırasa’nın yeşili beyazindan çoktur; birincisi kadar lezzetli değildir; daha çok Orta Anadolu ve Denizli taraflarında yetiştirilir. Kışa dayanıklıdır.
Pırasanın içerdiği besinler özellikle çok geniş bir yelpazede cilt sağlığına hizmet etmektedir. Cilt için harika besinler içeren pırasa aynı zamanda, kalp, kan, göz, kemik, sindirim sistemi sağlığını yakından ilgilendiren vitamin ve mineraller içermektedir.
Pırasanın Cilt Sağlığına Faydaları: Etkili ve doğal bir idrar söktürcü olan pırasa bu özelliği ile bir bakıma cilt sağlını da olumlu anlamda etklemektedir. Vücudun temizlenmesini sağlar ve cilde parlak bir görünüm kazandırır.
Pırasa, yeşil yaprakları beyaz kısmı diğer kısımlarından 100 kat daha fazla beta-karoten ve iki kat kadar C vitamini içerir. Pırasa A, C ve E vitaminleri kombinasyonu yanında içerdiği diğer mineraller ve bileşenler yardımıyla cildi güneş ışınlarından korur.
Pırasanın Saç Sağlığına Faydaları: Pırasa manganez, demir, C vitamini ve folat gibi mineraller açısından iyi bir kaynaktır. Pırasa tüketimi saç sağlığını koruma açısından hayati önem taşımaktadır.
C vitamini ve demir açısından çok zengin olan pırasa saçların dökülmesini engelleyebilir. Bunun yanında saç köklerini güçlendirir, hatta dökülen saçların yeniden çıkmasına yardımcı olabilir. Saç dökülmesine neden olan anemi sorununu ortadan kaldırabilir.
Serbest radikallere karşı çok etkili olan pırasa damarların dayanıklığını arttırır ve hipertansiyon riskini azaltır. Pırasa aynı zamanda vücutta bulunan bütün dokuların sağlığını koruyan K vitaminini bol miktrada içermektedir. Bunun bir sonucu olarak sağlam ve sağlıklı damar sisteminin oluşmasına katkıda bulunur. Ayrıca bu özelliği sayesşnde kan dolaşımını hızlandırır. Bu sağlık açısından faydalıdır.
Pırasa K vitaminin içeriği yüksek osteokalsin, kemik sağlığı için hayati önem taşımaktadır. Bir fincan pırasa tüketimi vücudun ihtiyaç duyduğu K vitaminin nerdeyse 3/1’ni sağlayabilir. Bu perspektiften bile baktığımızda pırasanın kemik sağlığı için ne kadar önemli olduğunu anlamamız için yeyerli.
Pırasa kalp sağlığı için de çok önemli mineral ve vitaminler içermektedir. Özellikle damar ve kan sağılının korunmasına önemli bir rol oynayan prasa zaten dolaylı olarak kalbin yorulmadan çalışmasına katkıda bulunmaktadır.Pırasa koroner arter hastalığı ve ateroskleroz gibi kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir.
Kronik inflamasyon, kalp sağlığı için zararlıdır. K vitaminini bol miktarda içeren pırasa , diyabet, obezite ve romatizmal arterit gibi kronik iltihaplı hastalıklar ile mücadele anti-inflamatuar özelliği sayesinde fayda sağlayabilir.
Pırasa sindirim sistemi dostu beninler arasındadır. Sindirimi kolay olduğu gibi, sindirim işlemi için de organlara yardımcı olur. Mide, böbrek ve bağırsaklar için faydalı mineraller içerir.
Pırasa kötü huylu tümörlerin oluşumuna neden olan unsurları ortadan kaldırır. Prostat, kolon ve yumurtalık kanserlerine yakalanma riskini azaltabilir.
Pırasa kilo vermeyi sağlar. Ayrıca pırasa doğal bir iştah kapatıcıdır. Pırasanın yüksek miktarda lifle içermesi uzun süre açlık hissini bastırır. Bunun yanında çözünür ve çözünmez lifler bağırsak hareketlerinin artmasını sağlar, bunun bir sonucu olarak da kabızlık gibi kilo vermeye engel olan hususları ortadan kaldırı.
Pırasa lutein ve zeaksantin açısından zengindir ve bu maddeler göz sağlığı açısından hayati önem taşımaktadırlar. Bu maddeler, DNA ve hücreleri koruduğu gibi, göz zarlaını zararlı güneş ışınlarından ve mikroplardan korurlar. Düzenli olarak pırasa tüketimi ayrıca yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan makula dejenerasyonu hastalığına yakalanama riskinden gözleri korur.
Pırasa, aynı zamanda folat (folik asit) olarak bilinen B9 vitamini bakımından zengindir. Folatlar hamile kadınların beslenme sürecinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu madde ayrıca yeni hücrelerin oluşması için ihtiyaç duyulan başlıca maddeler arasındadır.
Pırasa bağırsak hareketlerini kolaylaştırarak kolesterol seviyelerini azaltmada önemli bir rol oynar. Aynı zamanda vücudun ekstra kolesterol potansiyelini dışarı atarak karaciğerde kolesterol üretimini azaltır. Pırasa vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardım eden antiseptik özellikler taşır. Böylece kolesterol seviyesini dengeli seviyede tutmaya yardımcı olabilir.
Pırasa polifenoller gibi antioksidanlar kaynaklandır. Serbest radikallerin, önlenmesi başta olmak üzere yaşlanma hızının yavaşlaması gibi sağlık açısından bir çok önemli faktrörde bünyeye yardımcı olur.
Pırasa doymamış yağlar içermektedir ve bu solunum yolları için faydalıdır. Grip, nezle, soğuk algınlı ve öksürük gibi sorunların kısa sürede atlatılmasını sağlayabilir. Pırasanın içerdiği bol miktardaki manganez, fosfor ve folatlar merkezi sinir sistemi üzerinde önemli etkiler yapabilir. Bu maddeler özellikle konstantrasyon sağlama noktasına belleğe yardımcı olabilirler.