Eski çağlarda acı bakla olarak tüketilen “termiye” Akdeniz bölgesi ve Ortadoğu’da acı bakla olarak bilinmektedir. Termiye çerezi ülkemizde fazla bilinmese de faydaları oldukça fazladır.
Termiye, Lupin veya lupini fasulyesi, Lupinus cinsinin sarı baklagil tohumlarıdır. Geleneksel olarak, öncelikle Akdeniz havzasında ve Latin Amerika’da, turşu aperatif yiyecek olarak yenir. Fasulyelerin acı çeşidi alkaloitler bakımından yüksektir ve metodik olarak durulanmadıkça son derece acıdır.
Termiye, Tirmis Akdeniz ülkelerine özgü ıslak bir çerezdir. Türkiye’de ise bazı yöreler dışında pek tanınmamaktadır. Antalya yöresinin yerel lezzetlerindendir, Tirmisçi denilen seyyar satıcılar tarafından hazırlanıp sokaklarda satılmakta, evlerde de yapılmaktadır. Konya ve Isparta‘da ise termiye adıyla bilinmektedir.
Termiye Nedir?
Termiye beyaz çiçekli bitkiler olan fabaceae ailesine ait olup Akdeniz bölgesi ve Ortadoğu’da acı bakla bazı yerlerde tirmis Yahudi baklası olarak bilinmektedir. Vitamin protein ve mineral açısından zengindir.Termiye mısır tanelerine benzer.
Görünümü mısır tanesine benzeyen tirmis aslında bir tür yabani acı bakladır. Baklagiller sınıfından, Latince ismi Lupinus Albus L. (ya da Lupinus termis) olan bir bitkinin tokumlarından elde edilir. Anavatanı Akdeniz havzasıdır, Eski Mısır ve Antik Roma’da yiyecek olarak tüketilmiştir. Tirmis ülkemizde termiye, acı bakla, delice bakla, gavur baklası, kurt baklası, mısır baklası, yahudi baklası gibi değişik isimlerle anılmaktadır.
Tirmis Akdeniz ülkelerinin ortak lezzetlerinden birisidir. Mısır’da turmus ya da termis, İspanya’da altramuces, Portekiz’de tremeços denilmekte ve publarda biranın yanında ikram edilmektedir. İtalya, Yunanistan, Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail‘de de tüketilmektedir. Bu ülkelerin çoğunun sokaklarında camekanlı seyyar tezgahlarda tirmis satılmaktadır. İtalya’da geleneksel Christmas atıştırmalığı olarak zeytinle aynı tabakta sunulmaktadır.
Günümüzün yağlı ve sağlıksız atıştırmalıklarıyla rekabet edebilecek özelliktedir ve çoğu Avrupa ülkesinde rağbet görür, sevilerek tüketilir. Türkiye’de ise ne yazık ki pek tanınmamış, yerel bir çerez olmanın ötesine geçememiştir. Oysa kendine has bir tadı olan, neredeyse ayçiçeği gibi bağımlılık yaratan, çocukların çok severek yedikleri bir atıştırmalıktır.
Termiyenin Faydaları Nelerdir?
- Zengin bir protein kaynağıdır.
- Bağırsakları çalıştırır.
- Düzenli kullanıldığında hemoroide iyi gelir ve kan şekerini düşürür.
- Vitamin A, B ve C, omega 3 ve omega 6 açısından zengindir.
- Yumurta ve et yerine alternatif oluşturarak vücudun pek çok açıdan fonksiyonlarını desteklemektedir.
- İçerisinde çinko, kalsiyum, demir, potasyum ve manganez mineralleri vardır.
- Vücuda yüksek enerji verir.
- Hipertansiyonu, tip 2 diyabeti, kolon kanserini önler.
- Dokuların iyileşmesi için önemlidir.
- Kan damarlarını kan akışı için genişletir.
- Termiye kemik sağlığının iyileştirilmesi için faydalıdır.
- Kemik yoğunluğunu sağlıklı bir seviyede tutar.
- Enzim serbest radikallerin sağlıklı hücrelere verebileceği hasarın oluşma riskini önler.
