Farenjit, yutkunma güçlüğü, boğaz yanması, acı ve kaşıntıya neden olan bir rahatsızlıktır. Genellikle soğuk algınlığında ortaya çıkan farenjit, coxsackie ya da mononükleoz gibi boğaz ağrısı yapan enfeksiyonların sonucu da olabilir.
Farenjit nedir?
Farenjit nedir? sorusunun kısa cevabı boğazın farenks adı verilen arka kısmının iltihaplanması şeklinde verilebilir. Halk arasında sıklıkla boğaz ağrısı ya da boğaz iltihabı olarak bilinir. Bu rahatsızlık daha çok soğuk kış aylarında ortaya çıkar ve yakın temasta olan bireyler arasında hızla yayılma eğilimi gösterir. Virüs veya bakteriyel kaynaklı olabileceği için etkene göre tedavi metodu değişiklik gösterir.
Yüksek ateş, boğaz ağrısı, geniz akıntısı, yutkunmada güçlük gibi şikâyetleri olan hastaların bir an önce doktora görünmesi gerekir. Çünkü farenjit ilerlerse hava yolunu tıkayabilir ya da boğaz arkasında apse oluşumuna sebep olabilir. Ayrıca kalp romatizması ve böbrek rahatsızlığı gibi önemli komplikasyonlara da sebep olabileceği için ayrı bir öneme sahiptir. Zamanında konulan teşhis ve erken ilaç tedavisi ile kolaylıkla tedavi edilebilir.
Farenjit belirtileri nelerdir?
Farenjit belirtileri arasında şüphesiz en önemlileri, boğazda batma ve yanma hissi, yutkunmada güçlük, geniz akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük, ateş, boğazda kuruluk, kaşıntı ve yabancı cisim kaçmış hissidir. Bunların dışnda halsizlik, yorgunluk, eklem ağrısı gibi genel belirtiler de görülür.
Bakteriyel sebeplerle oluşan farenjitte hastalık daha ağır seyreder. Doktorun yaptığı boğaz testi ile hastalık kolayca saptanabilir ve yayılmadan tedavi edilebilir. Bu nedenle kişide yukarıda sözü edilen belirtilerden bir veya daha fazlası görüldüğünde hemen bir uzmandan yardım alması önemlidir.
Farenjit neden olur?
Farenjit nedenleri içerisinde en sık karşılaşılan etkenler virüslerdir. Fakat bakterileri de içeren çok sayıda mikroorganizma hastalığa neden olabilir. Farenjit ile birlikte seyreden enfeksiyon hastalıklarından bazıları;
- Kızamık
- Suçiçeği
- Havlar tarzda öksürük ile karakterize bir çocukluk hastalığı olan krup
- Boğmaca
- Grup A streptokokların neden olduğu beta enfeksiyonu
- Soğuk aşgınlığı nedeni olan adenovirüs enfeksiyonları
- Öpücük hastalığı olarak da bilinen enfeksiyöz mononükleoz
- Grip virüsü olan influenza enfeksiyonu şekilde sıralanabilir.
Bakteriyel farenjitin nadir nedenleri arasında gonore, klamidya ve corynebacterium bulunur. Sık sık soğuk algınlığı ve grip geçirmek farenjit riskini artırır. Özellikle sağlık personeli, alerjik bünyeye sahip kişiler, reflü rahatsızlığı olanlar ve sık sinüzit olan kişiler risk altındadır. Sigara içen veya sigara dumanına maruz kalan kişilerde de farenjit görülme olasılığı artmaktadır.
Farenjit tedavisi
Farenjit tedavisi için öncelikle etkenin saptanması gerekir. Bakteriyel kaynaklı farenjit tedavisi için antibiyotik tedavisi uygulanır. Belirtilerin şiddetini hafifletmek için de gargara, sprey, ağrı kesici gibi başka ilaçlar reçete edilir. Viral kaynaklı hastalıkta antibiyotik verilmez. Her üst solunum yolu enfeksiyonuna eşlik edebilen bir hastalık olan farenjit, kronik hale geldiğinde ise tedavi süreci farklılık gösterir ve daha zor bir süreci kapsar. Her iki durumda da sigaradan uzak durmak, bulunulan ortamı sürekli havalandırmak, toz ve çeşitli kimyasalları solumaktan kaçınmak önemlidir.
Hastada reflü varsa tedavisi, sık sinüs enfeksiyonu geçirenlerde sinüzit tedavisi şarttır. Peki reflü nasıl geçer? Bunun için öncelikle uyurken yatak başınızı yükseltmek ve uyumadan 1,5 saat önce yemek yemeyi sonlandırmak önem taşır. Reflüye neden olan domates, turunçgiller, acı ve baharatlı yiyecekler gibi besinlerden kaçınmak ve reflü ilacı kullanmak faydalı olabilir.
Farenjit nasıl geçer?
Virüslerden kaynaklanan farenjit vakalarında evde bazı uygulamalar yaparak belirtilerin hafiflemesini sağlamanız mümkün. Viral farenjite iyi gelen uygulamalardan bazıları;
- Bol sıvı tüketmek
- Et suyu içeren sıcak çorbalar içmek
- Sıcak tuzlu su ile gargara (1 çay bardağı suya 1 tatlı kaşığı tuz)
- Yatak istirahati
- Odayı nemlendirmek
Çocuklarda farenjit
Çocuklarda sıklıkla görülen farenjit, genellikle kış aylarında karşımıza çıkmaktadır. Bulaşıcı bir hastalık olması sebebiyle, özellikle okula giden çocuklar arasında kolaylıkla yayılım gösterir. Çocuklarda en sık olarak 2 ila 12 yaşları arasında görülmektedir. Farenjitin belirtileri, halsizlik, boğaz ağrısı ve ateş olsa da, bazı çocuklarda kusma ve karın ağrısı da görülebilir.
