Klostrofobi, sebepsiz bir şekilde, kendisini kapalı kalma veya çıkış bulamama korkusu olarak gösteren ve panik ataklara neden olabilen bir anksiyete çeşididir.
Kelime anlamı olarak Klostrofobi; Fransızca claustrophobie “kapalı yer korkusu” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince claustrum “kapalı yer” Yunanca phóbos φόβος ”korku” kelimelerinden türemiştir.
Klostrofobi “Kısıtlama Korkusu“
Klostrofobinin genellikle iki önemli semptomu olduğu düşünülmektedir; Kısıtlama korkusu ve boğulma korkusu. Tipik bir klostrofobik en az bir ya da birkaç kısıtlamadan korkmaktadır. Küçük odalar, kilitli odalar, arabalar, uçaklar, trenler, tünel, sualtı mağaraları, bodrum katlar, asansörler ve mağaralar gibi. Ayrıca, kısıtlama korkusu, bir kuaförün sandalyesinde oturmak gibi önemsiz şeylerden korku klostrofobisine neden olabilir.
Klostrofobi Nedir?
Psikolojik Danışman Yusuf Bayalan verdiği bilgilere göre;
Klostrofobi kelimesi Latince’den (claustrum) köken alır ve “kapalı bir alanda zoraki kalma” anlamı taşır. Yunanca’dan gelen phobos kelimesinin anlamı ise “korku” ‘dur.
Klostrofobi rahatsızlığı olan insanlar, panik ve anksiyete hallerinin tetiklenmemesi için, genelde geniş alanlarda yaşamayı tercih ederler. Metroya binmemeyi, çok katlı bir apartmanda bile asansörü kullanmaktansa merdivenlerden yürümeyi tercih edebilirler.
Yaklaşık 5% Amerikan vatandaşında klostrofobi görülebilmektedir. Bulgular daha da şiddetli seyredebilmektedir; ancak birçok insan tedavi aramaktan kaçınmaktadır.
Klostrofobi Belirti ve Bulguları
Klostrofobi bir anksiyete çeşididir. Belirtiler genellikle çocuklukta veya ergenlikte görülmeye başlar. Kapalı bir alanda bulunmak veya bu durumun düşüncesi; düzgün nefes alamayacak olma, oksijensiz kalma veya sınırlı bir alanda kısılı kalma korkularını tetikleyebilir.
Anksiyete seviyesi belirli bir seviyeye ulaştığı zaman, kişi şunları tecrübe edebilir:
- Terleme ve ürperme
- Hızlanan kalp atışları ve yüksek kan basıncı
- Baş dönmesi, baygınlık, denge kaybı
- Ağır kuruluğu
- Hızlı veya normalden daha fazla soluk alıp, verme.
- Sıcaklık-ateş basması
- Karında kelebek uçuşması hissiyatı
- Bulantı
- Baş ağrısı
- Uyuşukluk
- Boğulma hissi
- Göğüste darlık, göğüs ağrısı ve zor nefes alıp, verme
- İdrar yollarında zorlantı
- Hafıza karışıklığı ve düzensizliği
- Zarar görme veya hastalık korkusu
Önemli olan, herhangi bir küçük ve kapalı alanın kişide yarattığı “Bu alanda kısıtlı kalırsam ne olur?” sorusudur. Bundan dolayı kişi oksijensiz kalmaktan korkar.
Bir anksiyeteyi başlatabilecek kapalı alanlar şöyle örneklendirilebilir.
- Asansörler veya mağazalardaki soyunma kabinleri
- Tüneller, apartmanların bodrum katları veya kilerler
- Tren ve metrolar
- Döner kapılar
- Uçaklar
- Umumi tuvaletler
- Arabalar, özellikle merkezi kilit sistemine sahip olanlar
- Kalabalık alanlar
- Otomatik araba yıkama yerleri
- Bazı tıbbi tesisler. Örneğin, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazları
- Küçük, kilitli kalınabilir ve penceresi açılmayan odalar.
Klostrofobi Belirtileri Nelerdir?
- Bir odaya girildiğinde sürekli çıkışı gözlemek ve çıkışa yakın olmak istemek
- Bir yerde, bütün kapılar kapandığında tedirgin hissetmek
- Eğlence alanlarında veya kalabalık buluşmalarda kapıya yakın durmak
- Trafiğin yoğun olduğu zamanlarda araç kullanmaktan veya yolculuğa çıkmaktan kaçınmak
- Bu her ne kadar zorlayıcı ve uzun da olsa, asansör yerine merdivenleri kullanmak.
- Klostrofobi aynı zamanda hep aynı ve tek bir yerde kalma zorunluluğundan doğan korkuları da içermektedir.
- Dolayısı ile bir sırada veya bir ödeme kuyruğunda bekleme zorunluluğu da bir tetikleyici unsur olabilir.
