Cengiz Han’ın Yasaları. Tarihe damga vurmuş birçok dönemde adı korkuyla anılan Cengiz Han hangi yasaları getirmiştir?
Cengiz Han
Asıl adı Temuçin olan Cengiz Han’ın hikayesi, 9 yaşındayken babasının zehirlenerek Merkitler tarafından öldürülmesiyle başlar. Bey babası öldükten sonra, kimse bu çocuğu bey olarak görmek istemediği için annesiyle ve karındaşlarıyla birlikte ormanda yaşamaya mahkum olur ve bu tekinsiz ormanda adeta bir vahşi kurt gibi yetişir. Belli bir yetişkinliğe eriştikten sonra, hem Merkitlerden intikamını alıp hem de tüm dağınık Moğol Boyları’nı birleştirmeyi başararak güçlü bir devlet kurarak Timuçin’e “Cengiz Han” unvanını almıştır. Cengiz Han, doğuda gün doğusundan batıda gün batısına kadar tüm kavim ve kabilelere diz çöktürmek için zalim bir yönetim anlayışı benimseyip, birbirinden çok farklı olan ırkları hâkimiyeti altında sorunsuzca tutabilmek için “Cengiz Yasaları” denilen yasaları koyar. Bu yasalar, asırlar boyunca hatta Emir Timur döneminde bile uygulanacak ve Orta Asya’nın en önemli hukuku hâline gelecektir. İşte o yasalar;
Cengiz Han’ın Yasaları
- Sema’yı ve arz’ı yaratan ve bütün varlıkların Rabbi olan Alah’a itikadı tesis etmiştir. Her dini diğerine üstün tutmamak lazım geldiğini bütün dinlerin muhterem olup, hepsinin Allah’a yakınlaşmayı temin ettiğini söylemiştir.
- Mezhep reislerini, rahipleri ve tabipleri her türlü vergiden muaf tutmuştur. Hiçbir din ve mezhebe karşı taassup gösterilmemesini vasiyet etmiştir.
- Umumi bir mecliste (kurultay) milletin büyükleri tarafından seçilmedikçe hakanlıklarını ilan etmelerini bütün şehzadelere yasak etmiştir ve aksine hareket edenlere karşı idam cezası koymuştur.
- Kabile ve aşiret reislerinin ve millet büyüklerinin ünvanlar taşımasını men etmiştir. Sultan, emir, vezir vs. yalnız isimleriyle hitap edilmesini kaide olarak koymuştur.
- Kendilerine bağlanmadıkça her hangi bir hükümdar ile barış anlaşması yapılmasını yasaklamıştır.
- Hayvanların kesilmesini yasak ederek, bacaklarının bağlanıp, karınlarının yarılması ve kalplerinin el ile koparılmasını emretmiştir. Müslümanların kestikleri gibi bir hayvan kesen olursa kendisi de onun gibi boğazlanacaktır. (Bu, müslümanlar için çok zulüm ve zorluk doğuran bir emir olmuştur.)
- Bir Moğol’un hizmetçiliğe alınmasını yasakladı, esirlerin tembelliğe alıştırılmamasını emretti.
- Bir kaç kadın ile evlenmeye müsaade etti.
- Zina ve livaata cürümünün cezası ölümdü. Bu halde yakalananların öldürülmesine izin ve icazet verilmiştir.
- Moğollar gök gürültüsü işitince göllere ve sulara koşarlardı, bu sebeple onları elbiselerini yıkamaktan men etti. Elbise yıkanmayarak eskiyinceye kadar giyilirdi.
- Casuslar, yalancı şahitler, sihirbazlar ve suya işiyen adamlara idam cezası verdi.
- Kendisine mal verilip üç defasında da zarar eden kimse öldürülürdü.
- Her kim birinin kaçmış bir kölesini ve ya kaçan bir esiri bulup sahibine iade etmezse, öldürülecektir.
