Koah Nedir?
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılan Koah hastalığı, akciğerlerde bulunan ve bronş adı verilen hava keseciklerinin tıkanması sonucu; solunum güçlüğü, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetlere yol açan kronik bir hastalıktır. Nefes alma ile birlikte akciğerlere dolan temiz hava bronşlar tarafından emilir ve temiz hava içerisinde yer alan oksijen, kan ile dokulara ulaştırılır. Koah hastalığının oluştuğunda bronşlar tıkanarak akciğer kapasitesinin büyük oranda azalmasına neden olur. Bu durumda alınan temiz hava akciğerlerden yeteri kadar emilemez, dolayısıyla kan ile dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.
Koah Tanısı Nasıl Konulur?
Kişi sigara içiyorsa uzun süreli nefes darlığı, öksürük ve balgam şikayetlerinin varlığı Koah tanısı için yeterli görülür ancak kesin tanı için solunum testi değerlendirmesi yapılmalıdır. Birkaç dakika içerisinde uygulanan solunum değerlendirme testi, kişinin solunum cihazına derin nefes alarak üflemesi ile gerçekleştirilir. Akciğer kapasitesi ve varsa hastalığın evresi hakkında kolayca bilgi sahibi olunmasını sağlayan bu testi, özellikle 40 yaş üzeri sigara kullanan kişilerin yılda en az bir kez yaptırması gerekir.
Koah Belirtileri Nelerdir?
“Koah hastalığı nedir?” sorusunun yanıtı kadar önem taşıyan bir diğer nokta ise Koah belirtileri ve belirtilerin doğru takip edilmesi olarak değerlendirilir. Hastalığa bağlı olarak akciğer kapasitesi büyük oranda azalırken dokulara yeterli miktarda oksijen iletimi sağlanamayacağından başta nefes darlığı olmak üzere öksürük ve balgam gibi belirtiler gözlenir.
- Başlangıç evresinde hızlı yürüme, merdiven çıkma ya da koşma gibi aktiviteler sonucunda ortaya çıkan nefes darlığı problemi, hastalığın ilerleyen evrelerinde uyku sırasında dahi gözlenebilen bir problem halini alır.
- Öksürük ve balgam problemi ise yine başlangıç evrelerinde yalnızca sabah saatlerinde ortaya çıkan birer belirti olarak görülse de hastalığın ilerlemesi ile birlikte şiddetli öksürük ve yoğun balgam gibi Koah belirtileri gözlenir.
Koah Nedenleri Nelerdir?
Koah hastalığının ortaya çıkışındaki en büyük risk faktörünün sigara ve benzeri tütün ürünlerinin tüketilmesi olduğu ve bu ürünlerin dumanına maruz kalan kişilerde de hastalığın görülme sıklığının büyük oranda arttığı bilinir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan araştırmalar, Koah hastalığının ortaya çıkmasında kirli hava koşullarının da büyük oranda etkili olduğunu ortaya koyar. İş yerlerindeki; toz, duman ve kimyasal maddeler ile ev ortamlarında kullanılan odun ve tezek gibi organik yakıtlara bağlı gelişen hava kirliliğinin bronşlarda tıkanmaya neden olduğu ve akciğer kapasitesinin büyük oranda azaldığı gözlenir.
Koah Hastalığı Evreleri Nelerdir?
Hastalık, belirtilerin şiddetine göre hafif, orta, ağır ve çok ağır Koah olmak üzere 4 farklı evre ile adlandırılır.
- Hafif Koah: Yoğun tempolu işlerde ya da merdiven çıkma, yük taşıma gibi efor gerektiren aktiviteler sırasında ortaya çıkabilen nefes darlığı belirtisi görülür. Bu evre hastalığın başlangıç evresi olarak da bilinir.
- Orta Koah: Gece uykusunu bölmeyen ancak basit günlük işler sırasında nefes darlığı gelişmesine neden olan Koah evresidir.
- Ağır Koah: Nefes darlığı şikayetinin gece uykusunu dahi böldüğü, solunum sıkıntısına bağlı gelişen halsizlik probleminin günlük işleri yapmayı engellediği hastalık evresidir.
- Çok Ağır Koah: Bu evrede nefes almak son derece güçleşir, kişi ev içerisinde dahi yürümekte zorlanır ve dokulara yeterli oksijenin iletilememesi nedeniyle çeşitli organlarda rahatsızlıklar meydana gelir. İlerleyen akciğer hastalığına bağlı olarak kalp yetmezliği gelişebilir ve bu durumda hasta hayatını oksijen desteği olmadan sürdüremeyecek hale gelir.
Koah Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Koah tedavisi genellikle hastalığın ortadan kaldırılmasına yönelik değil, belirti ve rahatsızlıkların şiddetinin azaltılmasına yönelik girişimler içerir. Bu noktada tedavi için uygulanacak ilk adım, eğer kullanılıyorsa sigaranın bırakılması ve hava kirliliği bulunan ortamlardan uzaklaşılması olmalıdır. Sigaranın bırakılması ile birlikte bronşlardaki tıkanıklık şiddeti bir nebze hafifler ve kişinin nefes darlığı şikayeti büyük oranda azalır.
Tütün, bağımlılık ve sigara bırakma yöntemleri
En sık uygulanan tedavi yöntemleri arasında oksijen tedavisi, bronkodilatör ilaç tedavisi ve solunum egzersizleri sayılabilir. Düzenli kontrol gerektiren ve tedavi edilmediği takdirde hızlı şekilde ilerleyen Koah, yaşam kalitesini büyük oranda düşüren hastalıkların başında gelir. Sağlıklı ve kaliteli bir hayat sürdürebilmek için çok geç olmadan sigara bırakma konusunda Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden profesyonel destek alabilir ve düzenli akciğer kontrolleri ile Koah hastalığını önleyebilirsiniz.
