Ödem, dokularda aşırı sıvı birikmesi nedeniyle genellikle bacak, ayak, kollar ve ellerde şişlik oluşmasıyla ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Vücudun hemen hemen her yerinde görülebilen, kan damarlarından çevre dokulara sıvı sızdığında ortaya çıkar ödem nedir?
Ödem Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?
Ödem nedir?
Vücutta damarlardan dokulara sızan aşırı sıvının neden olduğu şişliğe ödem denmektedir. Vücudun herhangi bir bölümünü etkilese de eller, kollar, ayaklar, ayak bilekleri ve bacaklarda daha fazla fark edilir.
Neden olur?
Vücudunuzdaki küçük kan damarlarının (kılcal damarlar) sıvı sızdırması nedeniyle oluşmaktadır. Sızan sıvı ise damar çevresindeki dokularda birikir ve şişmeye neden olur. Kalp, karaciğer ve böbrek hastalıklarında ortaya çıkan ödem, vücuttaki fazla sıvıyı tutan tuzun atılamamasından kaynaklanır. Hafif ödem vakaları da şu sebeplerden kaynaklanabilir:
- Çok uzun süre aynı pozisyonda oturmak veya yatmak
- Çok fazla tuzlu yiyecek yemek
- Adet öncesi hormonal değişim
- Hamilelik
Ödem ayrıca bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu ilaçlardan bazıları:
- Yüksek tansiyon ilaçları
- Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar
- Steroidler
- Östrojenler
- Tiazolidinedionlar adı verilen bir grup diyabet ilacı
Ödeme neden olan hastalıklar nelerdir?
Ödem bazı durumlarda altta yatan daha ciddi bir tıbbi durumun işareti olabilir. Kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, venöz yetmezlik ve nefrotik sendrom adı verilen böbrek hastalığı, ödeme neden olan en yaygın sistemik hastalıklardır. Aşağıdakiler dahil çeşitli rahatsızlıklar ve durumlar ödeme neden olabilir:
- Konjestif kalp yetmezliği
- Karaciğer sirozu
- Böbrek hastalığı
- Böbrek hasarı
- Bacak damarlarında zayıflık veya hasar
- Lenfatik sistemde hasar
- Ağır, uzun süreli protein eksikliği
Ödem çeşitleri nelerdir?
- Ödem genellikle bacak, ayak ve ayak bileklerinde ortaya çıkar ve periferik ödem ödem olarak adlandırılmaktadır.
- Serebral ödem, beyinde aşırı sıvı birikimidir. .
- Anjiyoödem cildin altında sıvı birikmesine bağlı olarak oluşan ödeme denir.
- Herediter anjioödem, kılcal damarların sıvıları çevre dokulara sızdırmasıyla karakterize nadir bir genetik durumdur ve ödeme neden olur.
- Papilödem, kafa içi basınç artışına bağlı baskının bir sonucu olarak göz siniri olan optik sinirin şişmesidir.
- Maküler ödem, gözün merkezi ve ayrıntılı görüşü algılayan makula kısmında ödem gelişmesidir.
- Skrotal lenfödem, testislerin çevresinde sıvı birikmesinden dolayı skrotumda şişme görülmesine denir.
- Pulmoner ödem, akciğerlerde aşırı sıvı birikiminden kaynaklanan bir durumdur. Aşırı sıvı, ciğerlerdeki çok sayıda hava keseciğinde toplanarak nefes almayı zorlaştırır.
- Lenfödem, mikropların yok edilip vücuttan atılmasına yardım eden ve aşırı sıvının vücuttan uzaklaştırılmasında görevli lenf nodları ve lenfatik sistemdeki bozukluklardan kaynaklanan ödem türüdür. Genellikle cerrahi ya da radyoterapi gibi kanser tedavisinin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Ödem belirtileri nelerdir?
- Dokularda, özellikle kol ve bacaklarda, cilt altında ortaya çıkan şişlik
- Ciltte gerginlik ve parlama
- Şişlik olan bölgelere birkaç saniye baskı yapılıp bırakıldıktan çukurluk oluşması
- Artmış karın büyüklüğü
Eğer ödem belirtileriniz varsa ve aşağıdaki şikayetlerinden biri ya da birkaç tanesi varsa hemen acil yardım istenmelidir:
- Nefes darlığı
- Solunum güçlüğü
- Göğüs ağrısı
