İftar Topu Nedir?
İftar topu Ramazan ayında Müslümanların oruçlu geçirdiği gün sonunda Akşam ezanı vakti ile birlikte İftar vaktinin geldiğini haber veren top ateşidir. günümüzdeki gibi ses sistemlerinin olmadığı devirlerde zaruret, bugün ise gelenek şeklinde Türkiye’nin bir çok il ve ilçesinde devam ettirilir.
İlk İftar Topu Ne Zaman Atıldı?
1800’lü yıllardan bu yana vazgeçemediğimiz geleneklerden biri olan Ramazan topu Osmanlı arşivlerine göre ilk olarak 1821 yılında Anadolu Hisarındaki topun ateşlenmesiyle başladı ve sadece iftar vakitlerinde değil sahurda da top atışı yapılıyordu. Kısa sürede İstanbul’un diğer bölgelerinde de yerini aldı. Rumeli Hisarı, Yedikule Surları, Dolmabahçe Sarayı önü, Seraskerlik dairesi, Tophane-i Amire Talimhanesi, Humbarahane Kışlası meydanı…
1827 yılından itibaren Yedikule Surların da da atış yapıldı. Sonra Baltalimanı, Selimiye Kışlası gibi mahallerde de zaman içinde yapılmaya başlandı. Top atılması adetinin Osmanlı coğrafyasında yayılması 20-25 yıl gibi kısa sürede gerçekleşti. Ankara’dan Maraş’a Ünye’den İşkodra’ya ve Akka’dan Hayfa’ya kadar her yerde Ramazan ayında top atılması bir gelenek halini aldı.
İftar Topunu Kimler Atardı?
Atılan toplar askeriyeye aitti. Topa atışını yapacak olan Osmanlı askerleri olası bir top kazasını önlemek üzere eğitilmiş tecrübeli ordudan seçilirdi. Osmanlı’dan günümüze kadar iftar topu atışlarında. Cebel topları, Sahra topları, bal yemez topu ,dağ topu, karabina topu ve kamış topu gibi farklı topar kullanıldı. Bu usulün Anadolu ve diğer eyaletlere yayılması da uzun sürmedi.
İftar Topu Atışı Nasıl Yapılıyordu?
Kale olan şehirlerde kale burçlarına yerleştirilmiş toplar ile bu gelenek yürütülmüş kale olmayan şehir ve kazalarda top atışına müsaade edilmemiştir. Liman şehirlerinde top atışları harp gemilerinde ki topla yapılmıştır. Top atışları sırasında zaman zaman üzücü kazalarda yaşanmış infilak eden toplar yüzünden ölüm ve yaralanmalar olmuştur. Bu kazalara uğrayanların geride kalan ailelerine ömür boyu maaş bağlanarak mağdur olmaları önlenmiştir.
