İnsan vücudunda hâlâ gizemini koruyan bölgelerden biri olan apendiks, karın boşluğunun sağ alt kısmında bulunur. İnce bağırsağın bittiği, kalın bağırsağın başladığı ve halk arasında kör bağırsak olarak bilinen bölgede yer alır. Solucan şeklinde bir bağırsak uzantısı olan apendiks, her insanda farklı uzunluklara sahip olmasına rağmen ortalama 10 santimetre boyundadır. Lümen denilen iç kısmı oldukça dar bir boru şeklinde olan organın çocuklarda uzunluğu daha fazladır. Lümen, yaş ile birlikte uçtan itibaren tabana doğru kapanır. Gastrointestinal yolun bir parçası olarak kabul edilen apendiksin; lenfatik, endokrin ya da ekzokrin sistemlerinin bir parçası olduğuna dair görüşler mevcuttur. Ucu kapalı bir ortam olduğundan dolayı bu bölgede mikroorganizmaların üremesi oldukça kolaydır.
Apandisit nedir?
Vücut içinde görevi tam olarak henüz belirlenmemiş olsa da apendiks, bademciklere benzetilebilir. Sindirim sisteminin başlangıç noktası olan ağız, mikropların en yoğun olduğu bölgedir. Bademcikler ağız içindeki mikroplara karşı vücudu uyaran bir bekçi görevi üstlenir. Kalın bağırsak da mikrop açısından oldukça zengin bir organdır. Tıpkı bademcikler gibi apendiks de kalın bağırsaktaki mikroplara karşı vücudu uyarır. Apendiks bölümünde meydana gelen iltihaplanma sonucunda apandisit denilen rahatsızlık ortaya çıkar. Şiddetli ağrı ile kendini gösteren apandisit mutlaka tedavi edilmesi gereken ciddi bir enfeksiyondur. İltihaplanan bölgedeki apse kana karışırsa vücutta hayati tehlikeye yol açan tablo ile karşılaşılır. Genellikle bakteriyel kaynaklı olan apendiksin patlamadan alınması oldukça önemlidir.
Apandisit belirtileri nedir?
Apendikste oluşan herhangi bir tıkanıklık bakterilerin organ içinde çoğalmasına neden olur. Tıkanıklık nedeniyle basınç artışı meydana gelir ve kan damarları sıkışır. Sıkışan damarlar kan akışına engel olarak kangrene neden olabilir. Apendiks kangren nedeniyle koparsa kalın bağırsaktaki dışkı karın bölgesini doldurabilir. Enfekte olan apendiks sızdırma yaparsa apse oluşturur. Yaygın olarak görülen apandisit belirtileri:
- Karnın sağ alt kısmında elle bastırıldığında hassaslık, bıçak saplanması şeklinde hissedilen ve kişiyi iki büklüm hale getiren keskin ağrı, ağrının zamanla şiddetinin artması
- Mide bulantısı ve kusma
- Ağız ve dilde kuruluk, iştahsızlık
- Göbek çevresinde künt bir ağrı
- Sindirim güçlüğü, kabızlık ya da ishal
- Yüksek ateş
- Hızlı Kalp atımı
- Gaz çıkaramama, dışkıda zorlanma ve ağrı hissi
- Gebelerde apandisit ağrısı yan veya arka bölgede görülür. Bulantı, kusma ve iştahsızlık gibi apandisit belirtileri, gebeliğin normal semptomları olduğu için hamilelerde apandisit teşhisi zor olabilir.
Apandisit nedenleri nelerdir?
- Midede tam olarak sindirilemeyen nar çekirdeği, limon çekirdeği gibi besin artıklarının ince bağırsaktan kalın bağırsağa geçerken apendikse kaçması
- Sindirim sistemi iltihapları nedeniyle apendiks ağzındaki lenf bezlerinde şişme ve karna alınan darbeler sonucunda apendiksin tıkanması
- Chrons, Ülser ve ülseratif kolit hastalığı
- Tümörler
- Bağırsak kurtları, solucanları ve parazitleri
- Genetik Yatkınlık
- Bakteriyel enfeksiyonlar, bağırsak enfeksiyonları
- Virüs, mantar ve diğer mikroorganizmalar da apendiks dokusuna zarar vererek iltihaplanmaya neden olabilir.
Apandisit tedavisi nasıl olur?
Apandisit teşhisi için doktor tarafından fizik muayene yapılır. Karın bölgesinde hassasiyet ve ağrı söz konusu ise bakteriyel enfeksiyonu olup olmadığına dair bilgi için kan sayımı testi istenebilir. Apandisit teşhisini doğrudan tespit edebilecek kesin bir kan tahlili yoktur. Hastalığın tedavisi kişiden kişiye değişebilir ancak genellikle ameliyat ile tedavi edilir. Ameliyatın tipi hastanın durumuna göre değişiklik gösterir. Eğer apendiks bölgesindeki apse patlamamış ya da yırtılmamış ise doktor tarafından öncelikli olarak antibiyotik tedavisi uygulanır. Daha sonra ciltte geçirilen bir tüp yardımıyla organ içindeki apse boşaltılır ve bu işlemden sonra gerek görülürse apendiks alınabilir. Eğer apendikste yırtılma ya da sızma söz konusu ise acilen ameliyat yapılmalıdır. Apendektomi olarak adlandırılan apandiksin alınması açık ameliyat ya da laparoskopik cerrahi şeklinde olabilir. Çok nadir vakalarda apandisit ameliyat olmadan iyileşebilir.
