Adında fıstık geçmesine rağmen yer fıstığı aslında baklagiller familyasına ait bir tarım bitkisinin yer altında oluşan tohumlarından elde edilir. Amerika kıtası kökenli olan ve tohumları tüketilebilen 32 farklı türü bilinen bu yemiş, uzun yıllardır ülkemizde de üretilmekte, yağı, ezmesi ve çerezi ile sevilerek tüketilmektedir.
Besleyici özellikleri çok zengin olan bu bitkinin tohumları %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18-25 oranında karbonhidrat içerir. Ancak yer fıstığı kalori anlamında zengin bir besindir, bu yüzden kontrollü porsiyonlar ile tüketilmelidir.
Besleyici özelliklerine rağmen yer fıstığı alerjisi bilinen bir fenomendir, bu sebeple alerjik bünyeye sahip kişiler tarafından dikkatli tüketilmesi, yer fıstığı alerjisi olan kişiler tarafından da kesinlikle tüketilmemesi gerekir.
Alerji sorununuz yoksa yer fıstığı vitamin ve mineraller bakımından tam bir sağlık deposudur. Bol miktarda polifenolik asit, resveratrol, triptofan, niasin, riboflavin, tiamin, B6 vitamini, B9 vitamini, çinko ve magnezyum mineralleri içerir.
YER FISTIĞININ FAYDALARI
Yer fıstığının sağlık açısından faydalarından bazıları şunlardır:
Safra taşları
Yer fıstığı, kan kolesterol düzeyi üzerinde ve dolayısıyla safra kesesi taşlarının gelişimini etkileyen yararlı etkiler gösterir. Safra kesesi taşları, safra kesesi içinde gelişen, çözünmeyen kolesterolün çoğundan oluşan sertleşmiş sıvı topaklarıdır. Yapılan bir çalışmaya göre; her gün yaklaşık 28 gram yer fıstığı tüketen kadınların safra taşı oluşturma riskleri % 25 oranında azaldığı görülmüştür.
Hafızayı güçlendirir
Yer fıstığı belleği artırır. Bunun, beyine kan akışını artıran ve aynı zamanda güçlü antioksidan yeteneklere sahip olan niasinin ve antioksidan resveratrol’ün varlığına bağlı olduğuna inanılmaktadır. Resveratrol, Parkinson ve Alzheimer gibi nörodejeneratif beyin hastalıklarını önleme kabiliyeti için çalışan ve sağlık açısından dikkate değer yararları bulunan bir bileşikdir.
Depresyon ile savaşır
Depresyonun ana nedeni düşük serotonin seviyeleridir. Yer fıstığında bulunan triptofan, bu tür kimyasalların salınımını arttırır ve böylece depresyon ile mücadeleye yardımcı olur.
Sağlıklı kemikler
Yer fıstığında bol miktarda bulunan demir ve kalsiyum, kana oksijen taşınmasında, sağlıklı ve güçlü kemiklerin teşvik edilmesinde önemli rol oynayan faktörlerdir.
Kalp dostu yağlar
Yer fıstığı, kalbi sağlıklı tutan tekli doymamış ve çoklu doymamış yağlar içerir. Ve bu, kalbin sağlıklı olması için mükemmeldir, çünkü hem tekli doymamış hem de çoklu doymamış yağların iyi bir seviyesi, kan kolesterol seviyelerini düşürmenin yanı sıra koroner kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olur.
Yaraları iyileştirir ve ağrıları azaltır
Yer fıstığı kabukları bazı yörelerde kaynatılarak tüketilmektedir. Bu su içerdiği biochanin maddesini 4 kat fazla artırır. Bu madde vücuttaki tüm bakteri ve zararlı hücreleri idrar yolu ile söküp atar. Ayrıca yer fıstığı suyu yaraların iyileşmesinde ve ağrıların şiddetini azaltmada kullanılır.
NOT: Yer fıstığında en bol bulunan, arachin ve conarachin gibi proteinler bazı insanlarda hayatı tehdit edici alerjilere ve reaksiyonlara neden olabilir.