Her yaşta görülebilen bir kanser çeşidi olan kan kanseri, çocuklarda ve 50 yaş üstü yetişkinlerde daha yaygın görülen bir hastalıktır. Erken teşhis ile tedavi şansı oldukça yüksek olan hastalığın erken dönemlerde fark edilmesi ve tedaviye başlanması büyük önem taşır.
Lösemi nedir?
Kemik iliğinde bulunan kök hücrelerin çeşitli sebeplerden dolayı gelişiminin duraklaması ve kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan kan kanseri öncelikli olarak kemik iliğini ve daha sonrada tüm organları ele geçirir. Kemik iliği alyuvar, akyuvar ve platelet gibi kan hücrelerinin ve lenfositlerin yapıldığı süngerimsi bir dokudur. Bu hücreler kemik iliğinde yapıldıktan sonra kana karışırlar. Tedavi edilmediğinde ciddi problemlere yol açan ve ilerleyici bir hastalık olan lösemi olgunlaşan akyuvarların kontrolsüz artışına bağlı olarak gelişirse daha yavaş seyirli olur. Olgunlaşmamış akyuvarların kontrolsüz artışına bağlı olarak gelişen kemik iliği kanseri hızlı bir şekilde ilerler ve 1-2 ay içinde klinik bulgular oluşturur.
Lösemi çeşitleri
Hastalığın seyrine göre kan kanseri akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Hızlı seyreden ve kısa süre içerisinde klinik bulgu ve belirtiler veren lösemi çeşidine akut, yavaş ilerleyen ve uzun yıllar içinde gelişen lösemi çeşidi ise kronik lösemi olarak adlandırılır. Her iki çeşit lösemi türü de beyaz kan hücresinin çeşidine göre ikişer kola ayrılır. Beyaz kan hücresi myelosit ise miyelogenöz lösemi, lenfosit ise lenfoblastik lösemi olarak nitelendirilir. Bu lösemi çeşitlerine ek olarak çok daha az görülen juvenil miyelomonositik lösemi, kronik miyelomonositik lösemi ve tüylü hücre lösemisi gibi farklı lösemi çeşitleri de vardır. Yetişkinlerde yaygın olarak akut miyeloid ve kronik lenfositik lösemi görülür. Çocuklarda lösemi genellikle miyeloid ve akut miyelojenöz lösemi (AML) olarak kendini gösterir.
Lösemi belirtileri
- Diğer kemik iliği hastalıkları belirtileri ile benzerlik gösteren löseminin en belirgin bulgusu kansızlığa bağlı olarak gelişen halsizlik, solgunluk, çabuk yorulma ve nefes darlığıdır.
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle ortaya çıkan enfeksiyonlar ve bu enfeksiyonların neden olduğu burun, diş ve diş eti kanamaları, cilt altında beklenmedik kanamalar, morarmalar, cilt üzerinde toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı döküntüler ilik kanseri belirtileri arasındadır.
- İştahsızlık, kilo kaybı, gece terlemeleri, tedavi ile kontrol altına alınamayan ateşli enfeksiyonlar, kemik ağrıları, boyun ve koltuk altı lenf bezlerinde, diş etlerinde ve karında şişlikler ise özellikle akut lösemi belirtileri arasındadır.
Çocuklarda lösemi belirtileri
Çocukluk çağında görülen kanser türlerinin yaklaşık %30’unu oluşturan lösemi, genellikle 2-5 yaş ve 5-10 yaş arası çocuklarda daha yaygın olarak görülür. Yeni doğan bebekler yaşamının ilk 6 -8 ayında anneden aldıkları bağışıklık sistemini kullanır. Bu dönemden sonra 2 yaşına kadar kendi bağışıklık sistemini düzenler. Bu dönemde geçirecekleri viral enfeksiyonlar lösemi kanserini tetikleyebilir. Bu yaşlarda oluşan raşitizm ve bu hastalığa bağlı olarak gelişen D vitamini eksikliği kan kanseri oluşumunu destekleyici rol oynar. Bu nedenle çocukları uygun hava koşullarında ve doktorunun önerdiği saatlerde güneşe çıkarılması oldukça önemlidir. Çocuklarda yaygın olarak görülen lösemi belirtileri:
- Solgun bir cilt rengi
- İştahsızlık ve buna bağlı olarak gelişen hızlı kilo kaybı
- Uzun süren ateşli enfeksiyonlar
- Vücutta morluklar ya da bezeler oluşması
- Karında şişlik
- Eklem Ağrıları
Lösemi tedavisi
Löseminin tedavi edilebilmesi için öncelikli olarak türünün belirlenmesi gerekir. Basit bir tam kan sayımı ile kanda kanser belirtileri saptanır. Kanda blast adı verilen kanser hücrelerinin artışına bağlı olarak lösemi tanısı konur. Kemik iliğinden alınan biyopsi ise kemik iliğinin kanser hücreleri ile tutulup tutulmadığını gösterir. Tedavide önemli olan nokta ise löseminin alt türünün belirlenmesidir. Löseminin alt tiplerine göre tedavi yöntemi değişiklik gösterir.
Lösemi tedavisinde ilk akla gelen yöntem kemoterapidir. Lösemi çeşidine göre kemoterapide kullanılacak ilaçların türü, dozu be uygulama yolu değişiklik gösterir. Kemoterapi tedavisi yaklaşık 24 ay sürer. İlaçlarla kontrol altına alınamayan hastalarda ise en etkili tedavi yöntemi kemik iliği naklidir. Kök hücre nakli olarak bulunan bu yöntemde hastanın iliği ile doku uyumu sağlayan kardeş, yakın akraba ya da bağışçılardan ilik nakli yapılır.
https://www.kivitadinda.com/2020/05/yer-fistiginin-faydalari-nelerdir-2/
