Passiflora, Çarkıfelekgiller familyasından şifalı bir bitkidir. Bitki, tohumuyla ya da gövde çelikleriyle çoğaltılır.Anayurdu Tropikal Amerika’dır. Passiflora özellikle Güney Brezilya ve Kuzey Arjantin orijinli bir meyvedir.
Fazla kilo, yaygınlaşan diyabet, kalp damar hastalıkları, kanser gibi pek çok hastalıkla mücadele çabası kişilerde artan oranlarda anksiyete, depresyon ve strese neden olmaktadır. Psikoloji obeziteyi, obezite de psikolojiyi kötü etkileyerek sağlığı olumsuz noktalara götürmektedir.
Hastalıklarla mücadelede önemli olan hastalık oluşmadan tedbir almak olmalıdır. Bu tedbirler arasında mutluluk hormonu (serotonin) seviyesinin yükselmesini sağlayan besinlerle beslenerek moralimizi yüksek tutma olmalıdır. Lif oranı yüksek, vitamin-mineral yönünden zengin bir beslenme planı uygulanmalıdır. Aktif bir yaşamla daha zayıf bir bedene sahip olarak sağlıklı kalabilmek mümkündür. İşte bu noktada tropikal bir meyve olan tutku meyvesi ya da bir diğer ismiyle çarkıfelekten faydalanabiliriz.
Anavatanı Güney Amerika olan Brezilya, Arjantin gibi tropik bölgelerde yetişen ve dünyada ‘passion fruit’ adı ile bilinen, kendine özgü tadı ve aroması olan tutku meyvesi besin değerleri yönünden oldukça zengindir. Çarkıfelek; dış kısmı mor, içi çekirdekli bir yapıya sahip egzotik bir meyvedir.
Çarkıfelek ailesine ait olan ve bilimsel adı passsiflora edulis olan tutku meyvesi uykusuzluk durumlarında, stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik olumsuzluklarda serotonin seviyesinde yükselme sağlayan doğal bir sakinleştiricidir. Serotonin yükselmesi mutluluk hissini artırmaktadır. Bu hisle bağlantılı olarak cinsel gücüde desteklemektedir.
Bitkisel tedavilerle yapılan stres yönetiminde, sakinleştiricilerde, bu meyvenin özlerinden yararlanıldığı düşünüldüğünde meyvenin doğal olarak da tüketilmesi önerilmektedir.
Diyet lifi, sağlıklı beslenmenin önemli bir bileşeni olarak kabul edilir. Tutku meyvesi 100 gramda 10.4 gr lif içerir. Bu değer günlük lif ihtiyacının %27’si gibi yüksek bir değeri karşılamaktadır.
Yapılan bir araştırmada tutku meyvesinin, yapısındaki pektik maddeler, selüloz, hemiselüloz gibi lifli yapılardan zengin oluşu tokluk kan şekerini kontrol etmede ve tip 2 diyabette güvenle kullanılabileceğinin altını çizmektedir. Diyabetli birey günlük meyve porsiyonunu aşmamak koşulu ile güvenle tüketebilir.
Yapılan bir başka çalışmada da sindirim sisteminden sindirilmeden geçen liflerin bağırsakların çalışmasını düzenleyerek tip 2 diyabet, hiperkolesterolemi, hiperlipidemi gibi kardiyovasküler hastalıkları ve kolon kanserini önlemede yardımcı olduğu tespit edilmiştir.
100 gr tutku meyvesi; 97 kalori ve 30 mg C vitamini içeriyor. Bu değer günlük C vitamini ihtiyacının yarısını A vitamini ihtiyacının da %43’ünü karşılamaktadır. Bu değerler A ve C vitamininin antioksidan gücü nedeniyle tutku meyvesini değerli kılmaktadır. Bu etkisiyle bağışıklık sistemini de güçlendirmektedir.
Ramos ve arkadaşları Diyabet ve Metabolizma dergisinde yayınladıkları bilimsel bir yayında, bu meyvenin bileşimindeki pektinin kilolu kişilerde bağırsaktan geçiş süresini uzatarak su tutma ve jelleşme özelliği ile tokluk etkisi yaratarak vücut ağırlığında azalma sağladığı rapor etmiştir. Ayrıca bu jelleşme total kolesterol ve trigliseritleri de düşürmektedir.