Agorafobi en yaygın görülen fobik durumların başında gelir. Toplumsa kalabalık alanlardan huzursuz olma ya da kaçınmayla giden bir durumdur. Agorafobi kaygı bozukluklarıyla çok sık görülür, hatta önceki durumlarda agorafobi kendi başına bir rahatsızlık olarak tanımlanmamaktaydı. Ancak bugün biliyoruz ki panik gibi diğer kaygı bozuklukları gibi durum yaşamadan dahi agorafobinin etkisinde kalır.
Agorafobi (Dışarı Çıkma Korkusu) Nedir?
Agorafobi (eski yunanca) kelimesinin anlamı alan korkusu demektir. Agorafobi olan kişi, evi terk etmekten, kamuya açık yerlerde bulunmaktan, alışveriş merkezlerine veya toplu alanlara girmekten, sinemalarda veya dar ve kapalı odalarda bulunmaktan, ya da trenle, otobüsle veya uçakla seyahat etmekten korkarlar. Bu nedenle ya bu yerlere gitmekten kaçınır ya da oralarda bulunduğu sürece büyük korkular yaşarlar. Panik ataklar ve agorafobi çoğunlukla birlikte ortaya çıkar. Böyle bir durumda konulacak teşhis agorafobili panik bozukluktur.
Agorafobi olan kişiler, herhangi bir ortamda panik atak yaşarlarsa yardım alamamaktan, ortamdan çıkarılıp hastaneye, doktora yetiştirilememekten, ya da ortamda rezil olmaktan korkarlar. Özelikle kapalı ve kalabalık alanlarda, ‘yeniden bir fenalık geçireceğim, buradan çıkamayacağım, doktora yetiştirilemeyeceğim, aklımı kaybedebilirim ya da saçma bir şey yapabilirim, yanımdakiler korkar, etrafımdakiler ne düşünür, doktora gidemem’ diye düşünürler.
Böyle kişilerden bazıları tekte olsalar evlerinden hiç çıkmazken bazıları ise evlerinde yalnız kalamıyor, yanında mutlaka birini istiyorlar. Yaşanan yer ve duruma özgü fobi geliştirebilirler agorafobi olan kişiler. Bazı kişiler yıllarca iş yaşamından ve normal hayattan kopabiliyor, tatile gidemiyor, bulunduğu yerden çıkamıyor, uçağa binemiyor, işine gidemiyor. Panik atak durumunda genellikle uzun yol korkusu da olabiliyor. Genellikle kontrol sorunları olduğu için, bazıları gideceği yere otobüsle gidemiyor, kendi aracıyla gidebiliyor.
Agorafobi Belirtileri Nelerdir?
- Kalp çarpıntısı
- Titreme
- Baş dönmesi
- Korku
- Mide bulantısı
- Endişe
- Ölecekmiş hissi
- Bayılacakmış hissi
- Uyuşma
- Karıncalanma
- Hızlı soluk alıp verme.
- Göğüste ağrı
- Nefes darlığı
- Terleme.
- Titreme.
- Baş dönmesi.
- Korku
- Durumu terk etmenin zor veya mahcup edici olduğuna hükmettikleri durumların içinde hapsolma korkusu yaşarlar
- Kişiler, kendilerini rahat hissettiklerinin haricindeki durumları düşündükleri zaman endişe yaşarlar
- İnsanlar kendilerinde endişe veya paniğe neden olabilecek durumlardan kaçınırlar. Agorafobiye neden olan şey, endişe yaşama korkusudur.
Agorafobi Nasıl Tedavi Edilir?
Agorafobi hastalığını tedavi ettiren kimselerin iyileşme şansı çok yüksektir. Bu hastalık için tedavi yöntemleri ise;
- bir psikoterapi türü olan bilişsel davranış terapisi
- anti depresif ilaçlarla kombine edilen bilişsel davranış terapisi
Ek olarak ilaç kullanılmadan uygulandığında, bilişsel davranış terapisinin özellikle etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bu terapide, düşünce kalıpları sorgulanarak incelenir ve hastanın korkularıyla aktif olarak yüzleşmesine yardımcı olunur.
