Türkiye’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçılarından olan Aliye Berger, adını geniş sanat çevrelerine ilk kez 1954’te Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği resim yarışmasında birinci seçilerek duyurmuştur. Aliye Berger, dışa vurumcu oyma baskıları ile tanınan Türkiye’nin büyük sanatçılarındandır. Aliye Berger’in yaşamı ve sanat hayatı…
Aliye Berger Kimdir?
24 Aralık 1903, Büyükada’da dünyaya gelen Aliye Berger, Türk gravür ve grafik sanatçısı ve ressamdır. Aliye Berger’in, babası Kabaağaçlızade Mehmed Şakir Paşa, annesi ise Giritli Sare İsmet Hanım’dır. Aynı zamanda yazar Halikarnas Balıkçısı ile ressam Fahrünnisa Zeyd’in kardeşi; seramik sanatçısı Füreya Koral, tiyatrocu Şirin Devrim ile ressam Nejat Devrim’in teyzesidir.
Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde eğitim gören Aliye Berger, burada eesim ve piyano dersleri almıştır. Daha sonra 1924’te Türkiye’de bulunan Macar keman virtüözü ve pedagog Karl Berger’den ders alan Aliye Berger, İlişkileri aşka dönüşmüş ve yirmi üç yıl beraber yaşamışlardır. 1935’ten 1939’a kadar Berlin ve Paris’te kardeşi Fahrünnisa Zeyd’in yanında kalarak sanat yaşamını sürdüren Aliye, 1947’de Karl Berger’le evlenmiştir. Altı ay sonra eşini kaybeden Aliye Berger Londra’ya giderek John Buckland Wright’in atölyesinde heykel ve gravür çalışmış ve 1951’de Türkiye’ye 150 gravür ile dönerek ilk kişisel sergisini açmıştır.
1954’te İstanbul’da toplanan Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği’nin kongresi nedeniyle Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği “İş ve İstihsal” konulu yarışmada “Güneşin Doğuşu” adlı ilk yağlı boya çalışmasıyla birincilik ödülünü kazanmıştır. Hemen ardından Aliye Berger, 1955’te 2. Tahran Bienali’nde ikincilik ödülünü almıştır.
Aliye Berger desen ve yağlı boya resimler yaptıysa da daha çok oyma baskı tekniğinde, siyah-beyazın ara tonlarında eserler yapmıştır. Zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbenti malzeme olarak kullanan Aliye Berger, günlük yaşam biçimlerini, İstanbul’un çeşitli köşelerini bazen gerçekçi, bazen de fantastik biçimde, özgün bir lirizm ve dışavurumculukla yansıtmıştır. Yaşamı boyunca dünyanın çeşitli kentlerinde on iki özel sergi açan Aliye Berger, kırk sekiz karma sergiye katılmıştır.
Aliye Berger , 9 Ağustos 1974’te doğup büyüdüğü ve çok sevdiği Büyükada’da hayatını kaybetmiştir. Ölümünden sonra yapıtları defalarca sergilenmiştir. En büyük sergi ise, 16 Ekim – 1 Kasım 1975 tarihleri arasında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde düzenlenen sergi ile Yapı Kredi Bankası’nın 11 Şubat – 6 Mart 1988 tarihleri arasında düzenlediği sergi olmuştur. Aliye Berger’in İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde dört, Albertina Müzesi’nde de üç eseri sergilenmektedir. 117. yaş gününde Google tarafından doodle yapılarak hatırlanmıştır.
Aliye Berger
“Aşkla yaşadım. Ölümler bile öldüremedi bendeki aşkı. Coşkuyla, aşkla ve sevgiyle yarattım ne yarattımsa…”
