Yanardağlar, dünya üzerinde volkanik bölge olarak adlandırılan yerlerde oldukça fazla bulunmaktadır. Bu yanardağların çoğu sönmüş olup 800 kadar yanardağ hala aktif olup lav püskürmektedir. İzlanda, ABD, Endonezya, İtalya, Türkiye ve birçok ülkede yanardağlar mevcuttur. Yanardağ Nedir? Yanardağlarla İlgili Tüm Merak Edilenler…
Yanardağ Nedir? Yanardağlarla İlgili Tüm Merak Edilenler
Yanardağ Nedir?
Yanardağ, dünyanın katmanlarında yer alan magmanın yer yuvarlağının yüzeyinden dışarı doğru bir bacadan püskürerek çıkan coğrafi yer şekilleridir. Yanardağ patlaması sonucu büyük yangınlar çıkabilmektedir. Yanardağ patlamaları çok sık yaşanmasa da hayatı felç edebilmektedir.
Yanardağ Neden Patlar?
Yanardağ patlaması, akışkanlığı yüksek olan magmanın içindeki çözünmüş gazlar kolayca kaçabilir ve magma yüzeye ulaşınca lav akıntısı olarak hareket etmeye başlar. Hareket eden magmanın akışkanlığı düşük ise içindeki gazlar kaçamaz ve artan basınç ile magma patlar ve yüzeye çıkar. Yanardağ patlamaları en çok İzlanda, Filipinler, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Endonezya, Japonya, Papua Yeni Gine ve İtalya‘da görülmüştür.
Yanardağ Türleri Nelerdir?
Kalkan Yanardağlar : Bu yanardağ türü çoğunlukla Havai ve İzlanda’da görülürler. Bu tür dağlar kalkana benzer şekilde oluşur ve yüksek miktarda lav çıkartırlar. Çıkarttıkları lavlar akışkan ve çok uzun akıntılar olur.
Volkanik Koniler : Volkanik koniler, ufak kaya parçaları püskürtürler ve bu kaya parçaları yanardağ ağzında birikir. Bu püskürmelerden dolayı koni şeklinde tepeler oluşur fakat kısa ömürlü olurlar.
Süper Yanardağlar : Kıtasal yıkım ve küresel iklim değişiklikleri oluşturma potansiyeli olan geniş çanaklı yanardağ sınıfına verilen isimdir. Toba Gölü ve Yellowstone Millî Parkı bu tür yanardağlara örnek olarak gösterilebilir.
Yanardağın Ayrıntıları
- Kül bulutu
- Lapilli (volkanik bacadan fırlayan küçük parçalar)
- Lav gözesi
- Volkanik kül yağmuru
- Yanardağ yumrusu
- Lav
- Kül
- Lav katmanı
- Jeolojik katmanlar
- Yanal volkanik tabaka
- Diatrem
- Magma odacığı
- Volkanik duvar
Yanardağlar Bulunan Ülkeler
Aşağıda verilen bilgiler de ülkelerde bulunan yanar dağların isimleri, yanardağın yüksekliği ve bulunduğu bölge bulunuyor.
- Ağrı Dağı – 5.137 – Doğu Anadolu Bölgesi (Türkiye faal olmayan stratovolkan)
- Erebus Dağı – 3.794 – Ross Adası Antarktika
- Etna – 3.350 – Sicilya İtalya
- Hekla – 1.488 – Kuzey Atlantik İzlanda
- Kilauea – 4.091 – Havai ABD
- Krakatoa – 813 – Rakata Endonezya
- Llaima – 3.125 – Güney Amerika Şili
- Mauna Kea – 4.207,3 – Havai ABD
- Mauna Loa – 4.169 – Havai ABD
- Mount Baker – 3.286 – Washington ABD
- Mount Fuji – 3.776 – Honshu Japonya
- Mount Hood – 3.426 – Oregon ABD
- Rainier Dağı – 4.392 – Washington ABD
- Mount Shasta – 4.322 – Kaliforniya ABD
- Novarupta – 841 – Alaska ABD
- Pelée – 1.397 – Martinik Martinik
- Popocatépetl – 5.462 – Meksiko Meksika
- Santorini – 300 – Santorini adası Yunanistan
- St. Helens Dağı – 2.550 – Washington ABD
- Surtsey – 155 – Surtsey adası İzlanda (1963’te meydana geldi.)
- Tambora – 2.722 – Sumbawa Endonezya
- Teide – 3.718 – Tenerife Kanarya Adaları, İspanya
- Tungurahua – 5.016 – Güney Amerika Ekvador
- Vezüv Yanardağı – 1.281 – Napoli Koyu İtalya
