Ev yapımı saç bakım ürünleri sayesinde servet kazanan Amerika’nın İlk Kadın Girişimcisi “Madam C. J. Walker” kimdir? Amerika’da ilk kadın girişimci olarak tarihe adını yazdıran Madam C. J. Walker’ın mücadele dolu yaşamı.
İlk Kadın Girişimci “Madam C. J. Walker”
Köle olarak yaşam sürdüren bir ailede dünyaya gelen C. J. Walker, Saç dökülmesi problemleri yaşamaya başladı. Bu problemlere bir çözüm aramaya başlayan Walker, kendi saç bakım ürününü üretti ve Amerika tarihin ilk kadın girişimcisi oldu. Kazandığı gücü ise siyahileri savunma ve kadınlara yol göstermek için kullandı.
Asıl adı Sarah Breedlove olan Madam C. J. Walker, 23 Aralık 1867’de Louisiana, Delta’daki bir çiftlikte dünyaya gelmiştir. İç Savaş’tan sonra köle olan eski ortakçı Owen ve Minerva Anderson Breedlove’un altı çocuğundan biridir. Küçük yaşlardan beri çalışan Walker, ablasıyla birlikte pamuk tarlasında çalışıyordu. Yedi yaşındayken yetim kalmıştı ve ablası Louvenia ile yaşamamıştır. Küçük yaşlarda kötü şeyler yaşamaya başlayan Walker, kayınbiraderinin istismarları yüzünden erken yaşya evlenmek zorunda kalmıştır. 14 yaşındayken Moses McWilliams ile evlenmiştir ve kocası 1887’de ölmüştür. Kocası öldüğünde Walker, iki yaşındaki kızı Lelia’nın (daha sonra A’Lelia olarak anılacak) tek ebeveyni olmuştur.
Yoksulluktan kurtulmak isteyen Walker, 1889’da dört erkek kardeşinin berber olarak çalıştığı St. Louis, Missouri’ye taşınma kararı almıştır. Orada çamaşırhane ve aşçı olarak çalışan Walker, Afrika Metodist Piskoposluk Kilisesi’ne katılmıştır. Burada önde gelen siyah erkeklerle ve kadınlarla tanışmış ve oradakilerin eğitimi ve başarısı da ona ilham vermiştir. Daha sonra Walker, 1894’te John Davis ile evlenmiş, ancak sorunlu bir evlilik geçirdiği için kısa bir süre sonra boşanmıştır.
İş Hayatına Başlaması
Yoksullukla mücadele eden Walker, bir yandan da girdiği sıkıntılar yüzünden saç dökülmesiyle mücadele etmiştir. Yıllarca mücadele ile yaşayan Walker, 1904’te dramatik bir şekilde hayatı tamamen değişmiştir. 1904 yılında, Afro-Amerikan iş kadını Annie Turbo Malone’un “Harika Saç Yetiştiricisini” kullanmaya başlamıştır. Aynı zamanda Malone’un siyah kadın satış acenteleri ekibine katılan Walker, bir yıl sonra Walker, Denver, Colorado’ya taşınmıştır. Burada reklam adamı Charles Joseph Walker ile evlenmiş ve, adını “Madam CJ Walker” olarak değiştirmiştir.
Yaptığı çalışmalar ve emekleri sayesinde 1,25 $ ile kendi saç ürünleri serisini piyasaya süren Walker, büyük bir başarı elde etmiştir. Afrikalı Amerikalı kadınlar, “Madam Walker’ın Harika Saç Büyütücüsü” adı altında düzleştiriciler üretmiştir. Eşinden büyük destek gören Walker, ilk başlarda ürünlerini tanıtmak için kocası reklamcılığa ve bir postayla sipariş işi kurmaya yardım etmiştir. Ancak çift 1910 yılında boşanmışlardır.
Daha sonra Indianapolis’e taşınan Walker, burada Manufacturing Company için bir fabrika kurmuştur. Siyah kadınların ekonomik bağımsızlığının bir savunucusu olarak, sağlıklı komisyonlar kazanan ulusal lisanslı satış acenteleri ağı için “Walker Sistemi”nde eğitim programları açmıştır. Madam C. J. Walker, ABD, Orta Amerika ve Karayipler’de 40.000 Afrikalı Amerikalı kadın ve erkeği istihdam etmiştir. Ayrıca 1917’de Ulusal Negro Kozmetik Üreticileri Derneği’ni kurucusu olmuştur.
1917 yılında Philadelphia’da kadın girişimcilerin iş ve ticareti tartışan ilk ulusal toplantısı olan 200 kişinin katıldığı bir toplantı düzenlemiştir. Toplantı sırasında Walker, en çok ürünü satan ve en çok yeni satış acentesini getiren kadınlara ödüller vermiş. Ayrıca topluluklarındaki hayır kurumlarına en büyük katkıyı yapanları da ödüllendirmiştir.
Madam C. J. Walker’ın Yükselişi
Walker’ın işi, 500.000 doları aşan satışlarla hızla büyümüştür. Toplam değeri 1 milyon doları aşmış ve Irvington, New York’ta “Villa Lewaro” adında bir malikaneyi satın almıştır. Ayrıca Walker’ın Harlem, Chicago, Pittsburgh ve St. Louis’deki mülklere sahip olmuştur.
Serveti arttıkça, hayırsever ve siyasi sosyal yardımları da artan Walker, Tuskegee Enstitüsünde altı Afrikalı Amerikalı öğrencinin öğrenim ücretini karşılayan YMCA’ya katkıda bulunmuştur. Aynı zamanda NAACP’nin çabalarına 5.000 $ bağışlayarak linç karşıtı harekette aktif hale gelmiştir.
Madam C. J. Walker, böbrek yetmezliğinden ölmeden hemen önce gelecekteki net kârın üçte ikisini hayır kurumlarına ve binlerce doları çeşitli bireylere ve okullara miras bırakmıştır. Walker, 25 Mayıs 1919 tarihinde böbrek yetmezliği ve hipertansiyon sebepleriyle 51. yaşında New York’ta ölmüştür.
Walker’ın adı 1920’lerde ölümünden sonra daha da yaygınlaşmıştır. Çünkü şirketin iş pazarı ABD’nin ötesine geçerek Küba, Jamaika, Haiti, Panama ve Kosta Rika’ya yayılmıştır.
