Alternatif tıbbın gözde baharatlarından olan çörek otu bitkisi, tohumu ve yağı çağlar boyunca başta Asya, Orta Asya ve Afrika olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde birçok alanda kullanılmıştır. Çörek otu zengin, farklı ve mistik bir geçmişe sahiptir.
Haziran, Temmuz aylarında mavi, yeşil renkli çiçekler açan ve çok güzel bir kokusu olan çörek otu bitkisi yol kenarlarında ve buğday tarlalarında yetişmektedir. Ülkemizde en fazla Konya civarında yetiştirilir. Ortadoğu ülkelerinde birçok hastalığa şifa olduğu için “Habbat Al Barakah” ya da “Kutsanmış Tohum” olarak da bilinir. 18. yüzyıla kadar çörek otu kuduz, iltihap, ur ve annelerin sütlerinin azlığında kullanılmıştır.
Çörek otu, Düğünçiçeğigiller familyasının Nigella sativa türüdür. Besin olarak kullanılan kısmı bitkinin tohumudur. Çörek otu tohumları, % 0.38-0.49 oranında uçucu yağ, % 30-40 oranında sabit yağ ve % 20-30 oranında protein içerir. Çörek otu yağının antiviral ve antimikrobiyal etkisinin olduğu bilinmektedir.
Çörek otu özellikle kanser hücrelerine karşı sitotoksik etki sağlamakla birlikte tümöre özel antikorların üretimini de artırmaktadır. Ayrıca tıpkı akıllı bir sensör gibi zararlı hücrelerle savaşıp, sağlıklı hücrelere zehir etkisi yapmayan, hatta olumlu etkisi olduğuna ilişkin çalışmalar da mevcuttur.
Çörek otu islami kitaplarda Tıbbı- ı Nebevi olarak geçen üç gıdadan biridir. Diğerleri bal ve hurmadır. Uzmanlara göre günlük 1-2 çay kaşığı çörek otu tüketilmesi gerekmektedir. Çörek otu yağı ise 1 çay kaşığı dozunda ve bir miktar su ile birlikte alınmalıdır. “Meşhur Alim İbn-i Sina, “El-Kanun fi’t-Tıb” kitabında “Çörek otu metabolizmayı uyarır, halsizlik ve moral bozukluğuna iyi gelir.” der. Ayrıca bitkinin tohumlarının Hipokrat tarafından yılan ve akrep sokmaları, tümörler, apse ve cilt hastalıklarında, baş bölgesi iltihaplarında ve soğuk algınlığında kullanıldığından da söz edilmektedir.
Çörek otunun fayda sağladığı hastalıklar ise saymakla bitmez. Astım hastalığına yönelik olumlu etkilerinin kanıtlandığı bir çalışma 2010 yılında Phytomedicine dergisinde yayınlanmıştır. Bunun dışında çeşitli solunum rahatsızlıkları, hipertansiyonu düşürücü etkileri, kan şekerini dengeleme, Parkinson hastalığına karşı etkileri de biliniyor olmakla beraber Mississipi Üniversitesi’nde yapılan deneylerde, meme kanserine neden olan kanser hücreleri yavaşlatmada başarılı olduğu görülmüştür.
2003 yılında Mısır Tanta Üniversitesi’nde fareler üzerinde yapılan deneylerin sonucuna göre, çörek otunun kolon kanserinin oluşmasını güçlü bir şekilde engellediği gösterilmiştir.
Çörekotu yağı ise başta toz allerjisi olmak üzere akne, nörodermatit, astım ve bağışıklık sistemi zayıflığı gibi allerjik hastalıkların çok büyük oranında iyileşme sağlamaktadır.
Bütün bu olumlu özelliklerine rağmen ülkemizde çörek otu bitkisinin tedavi alanında kullanıldığı çalışmalar yok denecek kadar azdır. Çörek otunun ve yağının içerdiği bileşenler açısından iyileştirici ve koruyucu etkileri göz ardı edilmemeli, modern tıbbın bilimsel verileriyle desteklenerek fonksiyonel anlamda şifa amaçlı kullanımı sağlanmalıdır.
