”Adet düzensizliğim var. Kasıklarıma ağrı saplanıyor. En önemlisi de hamile kalamıyorum.” Sizin de böyle şikayetleriniz varsa yumurtalık kisti olabilirsiniz. Peki yumurtalık kistleri nedir? Belirtileri nelerdir?
Yumurta Kistleri Nedir?
Kistler, vücudumuzun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkan yumru şeklinde kabarcıklardır. Genel olarak içleri hava ya da sıvı ile doludur. İçlerinin iltihap olması halinde apse olarak adlandırılırlar. Farklı boyutlarda ortaya çıkar ve büyür. Çoğunlukla iyi huylu olmakla birlikte kötü huyluları da vardır.
Yumurtalıklarda oluşan kistler ise yumurtalık kistleri olarak adlandırılırlar. Bu kistler yaş gruplarına göre farklılık gösterirler. Bu farklılık hastalığın belirti çeşitliliğine sebep olduğu gibi tedavi yöntemlerinin de farklılaşmasını gerektirmektedir. Belirli bir süre içinde kaybolmayan ve büyümeyi sürdüren kistler cerrahi operasyon yardımıyla alınır. Yaş gruplarına ve dönemine göre kistleri şöyle sıralayabiliriz;
Dermoid Kistler
En çok gebelik döneminde görülür. İçlerinde kemik, kıl, yağ dokusu bulunur. Hastalarda ağırlık oluşturarak, yumurtalık döllenmesiyle beraber ameliyat edilmesi gereken kistler haline gelebilirler. Eskiye nazaran gelişen yöntemler sayesinde -eğer geç kalma durumu yok ise- yumurtalıklar alınmadan çözülebilen bir sorundur.
Fonksiyonel Kistler
13-18 yaş döneminde işlevseldirler. Genelde ameliyat gerektirmez ve zamanla kaybolurlar. Vücut bir gelişim dönemindedir ve geçici kistler oluşturabilir. Bu kistleri takip etmek gerekir. Düşük ihtimalli olsa bile kistin oluşturduğu ağırlıktan dolayı yumurtalık dönmesi ya da kist rüptürü(kistin yırtılması) oluşabilir. İlaç tedavisi gerektirmez. Doğurganlık döneminde de görülürler.
Germ Hücreli Tümörler
Ergenlik dönemi ve bu dönemi takip eden üreme çağının ilk yıllarında görülür. bazı tiplerinde ameliyat yeterlidir. Bazı tiplerinde ameliyatın yanı sıra kemoterapi gerekir. Kendisini solid(katı,sert) organ şeklinde kendini gösteren solid kistik kitlelerdir. Ultrason kontrolünde rahatlıkla belirlenebilmektedir.
Korpus Luteum Kistleri
Adet döneminde görülmektedir. Yumurtlama ile meydana gelir. Yumurtlama ile meydana gelir. Daha sonra kaybolur. Bazen kanamaya neden olmaktadır.
Endometriyotik (Çikolata) Kistleri
Halk arasında bu isimle bilinmektedir. Kistler içerisindeki yapı erimiş çikolataya benzetildiği için bu şekilde adlandırılmıştır. Çikolata kistleri üreme döneminde en sık görülen kistlerdir.
Yumurta Kistlerinin Belirtileri
En önemli belirtiler kasık ağrısı ve adet düzensizliğidir. Çikolata kistinde özellikle doğurganlık döneminde çocuk yapamama, adetlerin sancılı geçmesi, cinsel ilişkide ağrı görülebilir. İdrar yapmada sıkıntı oluşabilir ve ağrılı dışkılama yaşanabilmektedir.
En fazla görülen belirti hamile kalamama şikayetidir. Bunun yanında Menopoz dönemi tümör kistlerinde ise karın şişliği ve bazen vajinal kanaması başlangıcı görülmektedir. Bölgedeki organlara baskı nedeniyle sık idrara gitmek, kabızlık ve karın ağrısı da şikayetler arasındadır.
Bunlarla birlikte hiç belirti vermeyen, rutin kontrollerde saptanan kistlerde bulunmaktadır.
Yumurta Kistlerinin Tedavisi
Kistin saptanması halinde öncelikle ultrason, labaratuvar testleri, hastanın şikayetleri dikkate alınarak değerlendirme yapılmaktadır. Buna göre hastalık için takip ya da cerrahi müdahale kararı verilmektedir.
Kistin büyüklüğüne, çeperine, etrafındaki doku yapısına bakılmaktadır. İyi huylu ise kist çıkarılmaktadır. 3 ya da 6 ay aralıkla kontrol edilmektedir. Yumurtalığın dönme riskine karşı hasta bilgilendirilmektedir. Acil bir durum olursa müdahale edilmektedir. Kistler çoğunlukla kendiliğinden kaybolur.
Kötü huylu ise hastanın yaşına ve çocuk sahibi olmayı planlayıp planlamadığına göre cerrahi uygulanır. Cerrahi operasyon laporoskopi ya da robotik gibi kapalı yöntemlerle yapılabilmektedir. Eğer kist büyük bir kitle halindeyse ve tümör şüphesi varsa açık cerrahi tercih edilmektedir.
