Aktif Karbon Nedir? Aktif Karbonun Faydaları Nelerdir?

Aktif karbon veya amorf karbon, karbon elementinin bir allotropudur. Eriyiklerde renk ve koku yapan bileşikleri tutması ve yakalaması için, ısı ve rutubet etkisine maruz bırakılan, çok ince toz halinde, siyah renkli organik bir maddedir. Odun, kömür, hindistancevizi gibi maddelerin çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle elde edilir. Hazırlanma işlemi sırasında organik madde yaklaşık olarak 2000 F°’a kadar ısıtılır ve maddeye yüksek basınç uygulanır.

Aktif Karbon Nedir?

Doç. Dr. Ahmet UYANIK 

Yaygın olarak kullanılan endüstriyel adsorbanlar arasında çevre kirliliğini kontrol amacıyla, şu anda kullanılan adsorbanların en önemlisi, yüksek gözenekliliğe sahip aktif karbonlardır. Ticari olarak aktif karbonlar, odun, turba, linyit, kömür, mangal kömürü, kemik, Hindistan cevizi kabuğu, pirinç kabuğu, fındık kabuğu ve yağ ürünlerinden elde edilen karbonların çeşitli işlemlerden geçirilerek aktive edilmesiyle elde edilirler.

1900’ lü yılların başında, şu anki aktif karbon üretiminin temelini oluşturan patentler yayınlanmıştır. Bu patentler, bugün bile hala geçerli olan aktif karbon üretiminin iki temel prensibini açıklamaktadır. Bunlar kimyasal aktivasyon ve gaz aktivasyonudur. 1920 yılından sonra, ilk olarak, aktif kömür su arıtılmasında kullanılmaya başlanmış, fakat yaygın bir kullanım sağlanamamıştır. Ancak, 1927 yılında Almanya’da içme suyundaki klorofenol kokusu büyük problem yarattığından, şehir suyunun hazırlanması sırasında aktif karbon kullanımı da büyük önem kazanmıştır. Aktif karbon, 1929 yılında Hamm Water Works’da granüler formda, bundan bağımsız olarak 1930’da Harrison tarafından Michigan Bay City’de, yine 1929 yılında Spalding tarafından içme suyundaki kokuların uzaklaştırılması amacıyla toz halinde kullanılmıştır. 1932 yılına gelindiğinde Amerika’da 400 fabrika, 1943 yılında ise yaklaşık 1200 fabrika istenmeyen kokuların kontrolünde aktif karbonu kullanmıştır.

Aktif Karbon Türleri

Atık su işlemleri için günümüzde kullanılan en iyi aktif karbonlar çeşitli kömürlerden ve doğal materyallerden elde edilir. Bunlar: taş kömürü, mangal kömürü, turba, linyit, odun, kemik; Hindistan cevizi, fındık ve pirinç kabuğu; meyve çekirdekleri ve yağ ürünleridir. Bu materyallerden elde edilen aktif karbonlar genellikle sert ve yoğundur. Suda bozunmadan uzun süre kullanılabilirler. Aktif karbonlar değişik özelliklere sahip şekillerde üretilebilirler. Bunlar;

1. Toz halindeki aktif karbonlar
2. Granüle aktif karbonlar
3. Pelet halindeki aktif karbonlardır

Karbonun kimyasal aktivasyonu sonucu, toz haldeki aktif karbonlar elde edilirler. Bu karbonlar, günümüzde atık suların temizlenmesi işlemlerinde en çok kullanılan aktif karbonlardır. Gaz aktivasyonu ile yapılan granüle ürünler ve peletler daha ziyade gazların saflaştırılmasında kullanılırlar. Ancak granüle haldeki aktif karbonların da atık su işleme sistemlerinde oldukça iyi sonuçlar verdiği belirtilmektedir. Granüle ve toz haldeki aktif karbonlar organik ve inorganik maddelerin uzaklaştırılmasında mükemmel sonuçlar vermektedir. Bu aktif karbonlar biyolojik olarak işlem görmüş atık suları ve organik kaynaklı endüstriyel atıklar içeren atık suları temizlemek için de yıllardır kullanılmaktadır.

Aktif Karbonun Faydaları Nelerdir?

1. Cilt Bakımı

Tıkanmış gözenekler gerçekten de sivilcelerin yüzünüze yerleşmesine sebep olan nedenlerin başında yer alıyor. Fakat aktif karbonun gözeneklere doğru uygulanmasıyla, gözeneklerinizin içindeki toksinleri ya da kirleri kolaylıkla yok edebilirsiniz. Bu hem varolan sivilceleri yok edecek hem de oluşumlarını zamanla azaltacaktır.

1. 2 çay kaşığı aloe vera jeli ile 1 tablet aktif karbonu karıştırabildiğiniz kadar karıştırın.
2. İnce bir tabaka halinde yüzünüze uygulayın.
3. Kurumasını bekleyin.
4. Son olarak ılık su ile çıkartın.Eğer ihtiyacınız var ise, birkaç gün sonra tekrar uygulayın.

Not: Bu siyah renkli olan maske kıyafetlerinize döküldüğünde çıkartmanız imkansız bir hal alabilir, bu yüzden yüzünüze uygularken ve maskeyi çıkartırken dikkatli olmanız gerekmektedir.

2. Dişler

Rahatsız edici plak oluşumu ve lekelerden kurtulmak için aktif karbon bir hayli etkili bir çözümdür. Mikro-gözenekli aktif karbon etkili bir şekilde plak ve lekelere nüfuz eder ve içindeki diğer maddelerde bu lekeleri çıkartır. Ayrıca, ağzınızdaki pH dengesini sağlar. Aktif kömür aynı zamanda diş boşluklarının arasına da uygulanabilir.

1. Diş fırçanızı yıkayın ve ardından toz halindeki aktif karbonun içine daldırın.
2. Dişlerinizi normalde nasıl fırçalıyorsanız o şekilde fırçalayın.
3. Fırçalama işlemini bitirdiğinizde, ağzınıza biraz su alıp çalkalayın ardından tükürün.
4. Tüm varolan siyah renk gidene kadar aynı işlemi tekrar edin.
5. Beyaz dişlere kavuşmak için haftada bir ya da iki kez uygulayın.

Not: Dişlerinde kaplama ya da tel olanlar aktif karbon kullanımından önce mutlaka dişçilerine danışmalıdırlar.

3. Kolestrolü Düşürür

Kötü kolestrol oranının vücuttaki artışı iyiye işaret değildir çünkü bu arter damarlarının daralmasına, doğal olarakta kan akışının bozulmasına sebebiyet verir. Bu da kan pıhtılaşmalarına, kalp krizlerine neden olur.

Aktif kömür ise vücuttaki bu kötü kolestrol oranını lipoproteinlerin düşük oranda kalmasını sağlayarak düşürür. Kolestrole nüfuz eder ve bağırsaklar içerisindeki safra asidini sabit tutar ve emilimi önler. Bu da karaciğerdeki yüksek kolestrolü yok eder ki bu da kötü kolestrolü iyice düşürür.

Lancet’te 1986 yılında yayınlanan bir araştırmada, 1 ay süresince günde 3 kez olmak şartıyla 8 gram aktif karbon yüksek kolestrolü olan hastalara veriliyor. Sonuç şu; tüm hastaların kolestrol oranları %25, LDL kolestrolü %41 ve yüksek lipoprotein oranı da %8 oranında artıyor. Ayrıca, yan etki ise neredeyse yok denecek az görülüyor. Kötü kolestrolün tedavisinde unutulmaması gereken şey aktif karbonun düzgün bir şekilde nüfuz edilmesi için alındıktan bir buçuk iki saat içerisinde herhangi bir tıbbi bir madde alınmamasıdır.

4. Sindirim Sistemi

Çoğumuz içerisi toksinlerle ve kimyasal ürünlerle dolu olan ve sağlığımıza özellikle sindirim sistemimize zararlı olan yiyecek ve içecekleri tüketiyoruz. Bu nedenle, bazı zamanlarda sindirim sistemimiz de temizliğe ihtiyaç duyuyor.

İşte tam da bu sebeple aktif karbon devreye giriyor ve sindirim sisteminizdeki tüm toksinleri atmada size yardımcı oluyor. Fakat bu temizliği tam olarak tamamlayabilmek için, iki gün boyunca her yemekten 90 dakika önce 10 gram aktif karbon yutuyorsunuz. Düzgün bir süreç için ise bol su içmeyi unutmuyorsunuz.

Not: Doktorunuza danışmayı unutayınız.

5. Böcek Isırıklarını ve Arı Sokmalarını Rahatlatır

Aktif kömür böcek/sinek ısırıklıklarını, arı sokmalarını ve hatta zehirli sarmaşık batmalarına bile iyi gelir. Deriye güçlü bir şekilde nüfuz ederek deri içerisine yerleşmiş olan zehri yok eder. Hemen kullanıldığında, acıyı olduğu kadar hastalığı ve zehri de yok eder.

1. Hindistan cevizi yağı ile aktif karbonu karıştırıp jel kıvamına getirin.
2. Hasarlı bölgeye uygulayın.
3. Uyguladıktan sonra ıslak bir havlu ile yüzeyi kaplayın.
4. Birkaç saatte bir hava aldırıp havluyu yeniden kapatın.
5. Kaşınan ya da rahatsızlık hissi gidene kadar uygulayın.

6. Alkolün Etkisini Azaltır

Alkol sağlığınız için zararlıdır. Lakin alkolün etkisini azaltmak için aktif karbon kullanımı ile ilgili bu maddeyi inceleyebilirsiniz. Eğer aktif karbon alkolle birlikte alınırsa, alkolün kana tam olarak karışmasını engelliyor. Aktif kömür elbetteki alkolü emmiyor fakat diğer toksinlerin vücuttan atılmasını sağlayarak vücudun akşamdan kalma durumunu engelliyor.

Not:

1. Kullanıma başlamadan önce bir doktordan veya uzmandan destek almayı unutmayın!
2. Ne zaman ve ne koşulda aktif karbonu alırsanız alın, önemli olan dehidrasyon yaşamamanız için bol su tüketimi yapmanız.

Aktif Karbon Nerede Satılır?

• Eczane ve sağlıklı yaşam dükkanlarından satın alabilirsiniz.

Dr.Halit Yerebakan’dan “Hasta Olmamak İçin İpuçları”

Kasım Tatilinde Anında Bir Ters U Dönüş Doğru “Hayvanat Bahçesine”