Yüksek fruktozlu mısır şurubu; mısır nişastasının önce glikozlara, enzim eklenerek glikozların fruktoza dönüştürülmesiyle oluşan, çay şekeri olarak adlandırılan sakkaroza alternatif sıvı bir tatlandırıcıdır.
Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu Nedir?
Fruktoz, meyve ve balda bulunan doğal bir şeker olup en büyük kaynakları besinlere eklenen sükroz ve yüksek fruktozlu mısır şurubudur (HFCS). Geçmişte fruktoz alımı daha çok meyve ve bal gibi doğal kaynaklardan sağlanırken son yıllarda birçok besine eklenen şekerlerle birlikte günlük fruktoz alımı önemli miktarda artmıştır.
Doğal Mıdır?
Bileşim olarak bakıldığında, çay şekeri olarak adlandırılan sakkaroz 50:50 oranında glikoz ve fruktozdan oluşmakta ve elde edildiği bitkilerde aynı yapı ile doğal olarak bulunmaktadır. Fruktoz basit şeker olarak meyvelerde doğal olarak bulunan bir şekerdir. Ancak durum, yüksek fruktozlu mısır şurubundaki fruktoz bakımından değerlendirildiğinde, nişastanın temel yapısını oluşturan glikozdan farklı yöntemler ile fruktoza dönüştürüldüğü görülmektedir. Dolayısıyla, yüksek fruktozlu mısır şurubundaki fruktozun modifiye bir şeker olduğu ortaya çıkmaktadır. Çünkü elde edildiği nişastada fruktoz doğal olarak yapıda bulunan bir şeker değildir.
Yüksek fruktozlu mısır şurubu şekerden daha ucuz ve bazı gıdalara arzu edilen özellikleri kazandırması sebebiyle paketli ürünler, gazlı ve meyveli içecekler, hazır bisküviler, çikolata, kek, meyveli yoğurt, şekerleme, dondurma, reçel, marmelat ve jöle gibi birçok işlenmiş üründe yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Yapılan çalışmalarda artmış yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketiminin çeşitli patolojik değişiklikler, karaciğer yağlanması, insülin direnci, tip 2 diyabet, obezite, gut hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar ve özellikle pankreas kanserine neden olabileceği bildirilmektedir.
Fruktoz metabolizması glikozdan farklıdır. Vücuda alınan glikozun fazlası daha sonra enerji olarak kullanılmak üzere glikojen olarak depolanmaktadır. Oysa vücuda alınan aşırı fruktozun fazlası yağa dönüştürülmektedir. Dolayısıyla yüksek fruktozlu mısır şurubu katkısı bulunan gıdaların aşırı tüketiminin obezite nedeni olduğu yapılan çalışmalarla ortaya çıkmıştır.
Fruktoz glikozdan farklı olarak; insülin salınımına bir etki göstermemektedir. Bu durumda, yüksek fruktozlu mısır şurubunun aşırı tüketimi düşük bir insülin salınımına sebep olarak tokluk hormonu olan leptin seviyesinin azalmasına neden olur. Metabolizmanın akışına olumsuz etki ederek karşı konulamaz bir yeme isteği doğurmaktadır.
Fruktoz, doyma hissine katkı sağlamamasına rağmen kan şekeri glikoz ile aynı enerji (kalori) potansiyeline sahiptir. Bu nedenle fark etmeden tükettiğimiz yüksek fruktoz, şişmanlık ve aşırı kilolardan doğan hastalıkları ortaya koymaktadır.
Yüksek fruktozlu mısır şurubu yüksek oranda civa içermektedir ve bu nedenle aşırı tüketimi civa zehirlenmesine neden olabilmektedir.
Zararlı Etkilerinden Nasıl Korunabiliriz?
Yüksek fruktozlu mısır şurubu istesek de istemesek de neredeyse her besinde karşımıza çıkmaktadır. Zararlı etkilerinden korunmak için paketli gıda satın alırken etiket okumayı alışkanlık haline getirin. Mısır şurubu, glikoz şurubu gibi ibareler yer alan paketli ürünleri hayatınızdan çıkarın.
Yüksek fruktozlu mısır şurubundan kurtulmanın bir diğer yolu ise şeker içeren içecekleri tüketmemektir. Ortalama bir gazlı içecek, yüksek miktarda yüksek fruktozlu mısır şurubu içermektedir. Bu içecekler yerine doğal mineralli su, bitki çayları tüketmeye özen gösterin. Marketlerde bulunan hazır soğuk çaylar da yüksek fruktozlu mısır şurubu içerebilmektedir, soğuk çaylarınızı evde yapmaya gayret edin.
Diyetisyen Elif Kübra Bostancı
