Histrionik kişilik bozukluğu bulunan hastalar, dikkatleri üzerine çekmeye çalışan, karşısındakine olumlu ve duygusal izlemin vermeye çalışan, rol yapıyormuş gibi görünen, başkalarını etkilemeye çalışan hareketlerde bulunan kişilerdir. Bu kişiler yetişkinliğin ilk dönemlerinde çevresinden onay alma ihtiyacında olan, dikkat çekmek için farklı davranışlar içine giren kişilik bozukluğu gösterir. Narsistlere göre çevresindeki kişilerle olan davranışlarına daha fazla dikkat ederler.
Bu kişilerde dikkat çekme isteği, gösterişli ve zengin görünümlü giyinme, abartılı duygusal tepkilerde bulunma, olayları dramatize ederek büyütme özellikleri bulunur. Düşünceleri, duyguları ve inançları sürekli olarak değişim gösterir. Konuşmalarında dramatik vurgulamalarda bulunur, karşısındaki kişileri farkında olmadan, çoğu zaman taklit ederler. Stres altında olduklarından, gerçeği göremezler, hayal güçleri yüksek ve yaratıcıdır.
Kolayca tahrik olmalarının yanında, yaratıcı özellikleri vardır. Engellenmek ve reddedilmek istemezler. Görünüm olarak dost canlısı ve yardımsever görünüp, övgü almayı isterler. Kadın hastalar cilveli, erkek hastalar ise, başkalarını öven ve baştan çıkarıcı özelliklere sahiptir. Sorumluluk almayı sevmezler. Kendilerini sorgulamayı sevmezler, bilinç dışı duygularını kontrol etmek için sürekli çaba harcamayı tercih ederler.
Bu kişiler, övülmeye teşvike karşı doyumsuzluk duyarlar. İlgi göremediklerinde kaygı içinde olurlar. Sürekli olarak boşluk hisseder, yalan söylemeyi tercih ederler. İşleri başarmak için, yapamayacakları bir şey yoktur. Karşısındakilere yüzeysel olarak sevgi duyarlar. Yalanlarının ortaya çıkmasından çekindiklerinden, ilişkileri süreklilik arz etmez. İnsanlarla uyumsuz, huysuz ve gereksiz istekleri bulunan kişilerdir. Kolayca etki altına girebilir, gösterdikleri tepkiler abartılı olur. Geçmişte yaşadıklarından dolayı ders almazlar, sürekli olarak kendilerinin yetersiz olduğunu ve kabul edilmek için başkalarının sevgisine muhtaç olduklarını düşünürler.
Histrionik kişilik bozukluğunu ortaya çıkaran nedenler nedir?
Bozukluk annenin ayartıcı davranışlar içinde olmasından, babanın hoşgörülü olmaması ve mesafeli davranması nedeniyle yaşanan bir durum olarak kabul edilir. Kalıtımsal etki oldukça azdır, çoğunlukla psikolojik etkiler söz konusudur. Hastalarda daha çok çocukluk çağında yaşanan etkiler bulunmaktadır. Çocukken anneden beklediği yakınlığı bulamayıp, babaya yönelmiş kadınlar, onun ilgisini çekebilmek için flörtçü davranışlara girerler. Yetişkinliğinde ise babasının kızı özelliğini koruyabilmek için, cinselliklerini bastırma ihtiyacı duyarlar. Bu yüzden daha çok kadınlarda yaşanan bir kişilik bozukluğudur. Yaşla birlikte azalma gösterir.
Histrionik kişilik bozukluğu tedavisi nasıl yapılır?
Bu hastalar bireysel ya da grup psikoterapi uygulanarak tedavi edilebilirler. Terapistler kişilerin duygusal görünümlerine dikkat etmeli, kendilerini doğru ifade etmelerini sağlamalıdır. İçlerinde yatan duyguların açığa çıkarılmasına çalışılmalıdır. Çünkü hastalar gerçek duygularının farkında olmazlar. Sürekli olarak terapistlerin desteğine ihtiyaç duyarlar. Bazı durumlarda ilaç tedavisi yapılabilmektedir.
