Turgut Alp, Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey’in gaza faaliyetlerinde en yakın silah arkadaşlarından biridir. Osman Bey tarafından İnegöl’ün fethiyle görevlendirilmiş daha sonra Orhan bey döneminde Atranos’un (Orhaneli) fethine katılmıştır. Kaynaklarda anlatılan Turgut Alp Osmanlı Kuruluş döneminde askeri anlamda faal olarak gaza ideolojisine katkıda bulunan bir Alp oluşudur.
Turgut Beyin Hayatı
Hayatına dair çok az bilgi bulunmaktadır. Onun tarihî bir şahsiyet olmayıp halk rivayetlerinde ortaya çıkan efsanevî bir kişi olduğu da ileri sürülmektedir. Bununla birlikte ilk Osmanlı kronikleri yanında bazı Bizans kaynaklarında çeşitli askerî faaliyetleri dolayısıyla adı anılmaktadır. İsmindeki Alp kelimesi bir unvandır ve muhtemelen onun veya babasının Selçuklu Devleti’nin hizmetinde dirlik sahibi olduğuna işaret etmektedir.
Turgut Alp’in 735 (1334-35) yılında sağ olduğu bilinmekte, fakat epeyce yaşlı olduğu anlaşılmaktadır. Onun ayrıca İnegöl çevresinde Keşiş dağı yakınında yaşayan dervişlerden Geyikli Baba ile yakınlığına dair bazı rivayetlere rastlanmaktadır. Adı ölümünden sonra İnegöl yöresine verilmiş ve burası Turgut-ili diye anılır. Erken dönem Osmanlıda yaşayan tarihçilerden Aşıkpaşazâde, Neşri ve diğer tarihçiler de İnegöl yöresini Turgut-ili şeklinde anmaktadır. Bu adlandırma XVI. yüzyıldan itibaren tamamen ortadan kalkmıştır.
Turgut Beyin Katıldığı Fetihler
İlk Osmanlı kaynaklarındaki rivayetlere göre Osman Bey’in yanında bulunmuş ve Yarhisar’ın alınmasına katılmış, ardından İnegöl’ün fethiyle görevlendirilmiştir. Kaynaklarda Turgut Alp’in şehri muhasara ederken Osman Bey’in de yardıma geldiğine değinilmektedir. Yine İnegöl’ün fethi esnasında şehrin tekfuru Aya Nikola’nın Türkler’e karşı düşmanca hareketleri sebebiyle idam edildiği ve şehrin idaresinin Turgut Alp’e verildiği kaydedilmiştir. Bundan sonra Turgut Alp, Köse Mihal ile birlikte Orhan Gazi’nin yanında Atranos’un (Orhaneli) fethine katılmıştır. Orhan Bey’in geldiğini haber alan Atranos hâkimi hisardan çıkıp kaçarken bir kayadan düşerek öldüğünden kale kolayca ele geçirilmiştir. Atranos’un alınması Bursa’nın fethini kolaylaştırmıştır.
Turgut Bey Nerede Öldü ?
Turgut Alp‘in nerede öldüğüne dair tarihi kaynaklarda şu bilgiler yer alıyor; İnegöl ve yöresini Osmanlı topraklarına kattıktan sonra rahatsızlığı nedeniyle Uludağ’ın eteklerindeki, kendi adını taşıyan Turgutalp Köyü’ne yerleşen Turgut Alp, vefat edince köyün mezarlığının yanında, İnegöl ovasına bakan tepede defnedildi. Turgut Alp‘in türbesi ziyaretçi akınına uğruyor.
